Effort sharing regulation; gevolgen voor Nederland

De Europese Commissie heeft een voorstel uitgebracht, met daarin doelen voor het verminderen van broeikasgasemissies per land voor emissies die niet onder het Europese Emissiehandelssysteem (ETS) vallen. Nederland moet zijn niet-ETS emissies (gebouwen, verkeer, landbouw) in 2030 met 36% hebben verminderd ten opzichte van 2005.

Beleidsopgave naar verwachting 20 Mton

Het doel van 36% emissiereductie betekent dat er in de periode 2021-2030 881 Mton mag worden uitgestoten. In de raming met vastgesteld en voorgenomen beleid uit de Nationale Energieverkenning 2016 komt de cumulatieve emissie uit op 901 Mton. Dit betekent dat er dus in die periode cumulatief 20 Mton gereduceerd moet worden. De beleidsopgave is overigens nog erg onzeker. Het voorstel biedt ook flexibiliteitsopties waarmee de kosten van een mogelijk verdergaand doel kunnen worden beperkt.

Voorstel kan leiden tot baten door energiebesparing

PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) en ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland) hebben het technisch potentieel voor emissiereductie en de kosten daarvan geanalyseerd. Bij relatief minder vergaand beleid (variant A) bedragen de nationale kosten in 2030 circa 30 miljoen. Verdergaand beleid (variant B) zal een groter deel van de technisch mogelijke potentiëlen ontsluiten en leidt tot 100 miljoen aan netto baten. De baten van energiebesparing overtreffen in dat geval de kosten voor het uitvoeren van deze maatregelen. Bij het meest vergaande beleid (variant C) lopen de baten op tot 140 miljoen euro per jaar. In werkelijkheid zullen kosten hoger liggen dan bij een kostenoptimale invulling, omdat beleid meestal niet in staat is om de goedkoopste opties selectief te ontsluiten en er vaak redenen zijn om af te wijken van de op korte termijn goedkoopste invulling.

Doel biedt weinig aanleiding voor versnelling energietransitie

De invulling voor 2030 is uiteraard slechts een tussenstap op weg naar de lange termijn doelstelling voor 2050, 80-95% emissiereductie. Met een kostenoptimale invulling van de cumulatieve beleidsopgave van 20 megaton liggen de broeikasgasemissies in de meeste sectoren nog niet op een lineair traject richting waarden die passen bij een emissiereductie van 80 tot 95% in 2050. Alleen voor de CO₂-emissies in de landbouw (met name glastuinbouw) komen de niveaus daar dan wel in de buurt.