Nieuwe coalities essentieel voor toekomst natuur en landschap

De Natuurverkenning verschijnt in een turbulente tijd waarin natuur en landschap sterk gepolitiseerd zijn. Met de verkenning wil het PBL een bijdrage leveren aan het structureren van het debat over de vernieuwing van het langetermijnbeleid en een impuls geven aan de politieke afwegingen. Nieuw is het gebruik van normatieve toekomstscenario’s als hulpmiddel om de achterliggende drijfveren voor natuurbeleid te verhelderen.

Keuzes van nu hebben grote gevolgen voor later

Vier scenario’s laten zien dat Nederland er heel verschillend kan uitzien in 2040, afhankelijk van het beleid dat nu wordt gevoerd. Eén van die toekomstbeelden (‘vitale natuur’), toont hoe Nederland eruit kan zien als het beleid zich richt op het behoud en herstel van internationaal belangrijke biodiversiteit. De tweede (‘beleefbare natuur’) als het zich concentreert op het ontwikkelen van recreatiegroen, vooral in de buurt van grote steden. Het derde scenario (‘functionele natuur’) laat zien wat de gevolgen kunnen zijn als we de diensten die de natuur levert duurzamer gebruiken. Tot slot toont het laatste toekomstbeeld (‘inpasbare natuur’) de gevolgen van het versterken van de economische lusten van natuur en de vermindering van lasten van wet- en regelgeving. In de praktijk zullen combinaties van deze scenario’s voorkomen, waarbij Nederland tenminste zal moeten voldoen aan haar internationale verplichtingen.

Nieuwe coalities voor natuur

Het denken in meerdere toekomstbeelden opent de weg naar nieuwe coalities van de natuursector met andere sectoren, zoals met de bouwsector of watersector. Kansen liggen er ook voor het vernieuwen van bestaande coalities, zoals met de recreatiesector en landbouwsector. De overheid kan de vorming van dergelijke coalities stimuleren. Provincies, waterschappen en (samenwerkingsverbanden van) gemeenten zijn hierbij belangrijk. Tot slot kan de overheid het natuurbeleid beter laten aansluiten op maatschappelijke initiatieven.

De Rijksoverheid heeft in het bijzonder een rol bij opgaven die op bovenregionale schaal ruimtelijk beleid of waterbeleid nodig maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor het waterveiligheidsbeleid, vernatting van laagveengebieden voor het vastleggen van CO2 en het reguleren van functies op zee.

De Natuurverkenning is een wettelijk product van het PBL en verschijnt elke vier jaar. De Natuurverkenning 2010-2040 is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met Wageningen UR.

Zie ook:

• interview met directeur PBL Maarten Hajer bij BNR Nieuwsradio
• interview met Maarten Hajer bij Casa Luna (26 januari 2012 - 00:02 uur)
• de website Natuurverkenning
• zie voor een weerslag van het verhaal van Bas Heijne de website van het NRC