International Assessment of Agricultural Science and Technology

Landbouwhervormingen onontkoombaar

Toenemende schaarste

Landbouw is weer helemaal terug op de beleidsagenda’s. Mede door de toegenomen vraag naar vlees in snel groeiende economieën (India, China) zijn de prijzen van graan en maïs vorig jaar gestegen met 130% en 30%. Een andere oorzaak is het gebruik van gewassen voor biobrandstof. De IAASTD-studie laat zien dat in de toekomst met een stijging van de wereldbevolking (naar ongeveer 9 miljard in 2050) de schaarste naar verwachting zal toenemen. Daarnaast speelt de landbouw een belangrijke rol bij andere duurzaamheidproblemen, zoals klimaatverandering, landdegradatie en aantasting van biodiversiteit. De IAASTD-studie komt met een duidelijke conclusie dat het huidige landbouwbeleid niet kan worden gecontinueerd en dat een forse productiviteitsstijging nodig is.

Controversieel

Waar de IAASTD-studie eensluidend is over de probleemanalyse, zijn de oplossingen vaak controversieel. Dit gaat ondermeer over de rol van biotechnologie in het verhogen van de productiviteit (waar verschillend wordt gedacht over de baten versus de risico’s). Ook over handel waren er veel meningsverschillen. Het rapport concludeert dat het verder vrijmaken van de wereldhandel een positieve kan bijdrage leveren, maar dat hierbij moet worden gelet op negatieve gevolgen voor kleinschalige landbouw en het milieu. Dit sluit aan bij de MNP’s analyse in haar tweede Duurzaamheidsverkenning, waarin werd geconcludeerd dat vrijhandel alleen kan helpen als het gefaseerd wordt uitgevoerd. Verdere controverses bestonden er over het gebruik van termen als multifunctionaliteit en voedselsoevereiniteit.

Deze discussies nemen niet weg dat een forse productiviteitstijging nodig is om honger de wereld uit te helpen, zonder daarbij de milieudruk onnodig te vergroten. Een rol kan daarbij ook aanpassing van dieet spelen. (het MNP heeft eerder aangegeven dat dit een cruciale factor kan zijn). Over bioenergie is de IAASTD-studie genuanceerd: voor huidige toepassingen als biobrandstof in de transportsector moet er voorzichtig mee worden omgegaan, maar als lange-termijn decentrale energievoorziening door efficiënt gebruik van reststromen wordt er positiever geoordeeld.

MNP bijdrage

Aan de International Assessment of Agricultural Science and Technology hebben wetenschappers wereldwijd bijgedragen. Van het Milieu- en Natuurplanbureau hebben Detlef van Vuuren, Bas Eickhout, Henk Westhoek en Mark van Oorschot bijgedragen aan de studie. Binnenkort komt het MNP met een analyse waarin deze IAASTD-studie wordt vergeleken met andere internationale verkenningen die afgelopen jaar zijn verschenen (over klimaat en mondiaal milieu).