Afschaffing fossiele-energiesubsidies: eerder een hersenkraker dan een no-brainer

In de studie “Afschaffing fossiele-energiesubsidies: eerder een hersenkraker dan een no-brainer” concluderen het PBL en CPB dat de discussie over fossiele subsidies nu vooral is gericht op de hoogte van potentieel misgelopen belastinginkomsten door vrijstellingen of verlaagde tarieven van belastingen op energie. Daarbij blijft de onderliggende kernvraag onderbelicht: levert wijziging van een regeling een bijdrage aan de energietransitie en daarmee aan het klimaatbeleid?

Kijk naar klimaatschade; dat vraagt een andere benadering

Vanuit klimaatperspectief is het logisch om de aandacht het eerst te richten op regelingen die ertoe leiden dat vervuilers onvoldoende betalen voor de klimaatschade die zij veroorzaken. Als door vrijstellingen en verlagingen de prijs van CO2-uitstoot te laag is, is extra beprijzing van het grootste belang. Door dat als uitgangspunt te nemen is de externekostenbenadering behulpzaam bij prioritering welke regelingen als eerste gewijzigd worden. Onderstaande infographic geeft een uitleg van de figuur in het rapport die de fossiele-energiesubsidies volgens de externekostenbenadering visueel inzichtelijk maakt.

Breng ook indirecte fossiele subsidies in beeld

Het is belangrijk om ook breder te kijken naar regelingen die de energietransitie remmen doordat ze het fossiele-energiegebruik indirect stimuleren. CPB en PBL hebben in deze nieuwe studie een overzicht gemaakt van fossiele-energiesubsidies volgens wat de inventarisatiebenadering wordt genoemd. Daarbij zijn ook veel indirecte regelingen in kaart gebracht.

Beide benaderingen zijn nodig

Zo hebben de inventarisatiebenadering en de externekostenbenadering beide hun merites. Zonder de inventarisatiebenadering blijft buiten beeld welke regelingen het gebruik van fossiele brandstoffen zowel direct als indirect kunnen ondersteunen. Zonder de externekostenbenadering is niet te zien welke aanpassing vanuit klimaatperspectief het belangrijkst is.

Auteurs

PBL Auteurs
Corjan Brink Herman Vollebergh
Overige auteurs
Arjan Trinks (CPB)
Peter Zwaneveld (CPB)

Kenmerken

Publicatietitel
Afschaffing fossiele energiesubsidies: eerder een hersenkraker dan een no-brainer
Publicatiedatum
12 oktober 2023
Publicatie type
Rapport
Aantal pagina's
54
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
5237