Meer perspectieven op een duurzaam voedselsysteem
Binnen Nederland bestaat er nog geen overeenstemming over wat een duurzame voedselproductie en -consumptie precies inhouden. Er zijn meerdere mogelijkheden om naar ‘duurzaam’ voedsel te kijken. De PBL-studie Perspectieven op duurzaam voedsel onderscheidt 5 wezenlijk verschillende perspectieven, waarvan er 2 prominent terugkomen in het huidige beleid. Door meerdere perspectieven bloot te leggen worden nieuwe ideeën en oplossingsrichtingen zichtbaar en komen mogelijkheden in beeld om te komen tot een breder gedragen voedselbeleid.
De 5 perspectieven op duurzaam voedsel zijn onderscheiden aan de hand van de belangrijkste thema’s in het maatschappelijke debat over voedsel. Elk van deze perspectieven vertelt een consistent, maar fundamenteel ander verhaal over duurzaam voedsel: wat is het probleem precies, en door wie en met welke maatregelen kan het probleem worden opgelost?
Het huidige beleid zet veelal in op het stimuleren van technologische innovatie en van een efficiënte voedselvoorziening op de wereldmarkt. Het PBL legt naast deze twee denkrichtingen ook 3 andere perspectieven bloot. In deze perspectieven staan andere oplossingsrichtingen centraal, namelijk lokale of regionale voedselnetwerken, consumenten en hun zorgen en wensen, en een benadering van het voedselsysteem waarin aan voedsel gerelateerde problemen in samenhang worden bekeken en opgelost.
Duurzaamheid als een politiek en maatschappelijk vraagstuk
De verschillende perspectieven op hoe een duurzaam voedselsysteem eruitziet, zijn niet per definitie meer of minder ‘waar’. Er gaan verschillende waarden achter schuil. Verschillen tussen de perspectieven kunnen dus niet worden overbrugd door meer feiten aan te dragen.
Meer kennis kan helpen de problemen en mogelijke oplossingen helder te krijgen, maar uiteindelijk draait het voedseldebat om waarden en de afweging tussen en prioritering van deze waarden. De vraag naar hoe het Nederlandse voedselsysteem kan verduurzamen is hiermee niet enkel een wetenschappelijke vraag. Het is een inherent politieke en maatschappelijk vraag.
Voedsel in Nederland
Naast deze beleidsstudie is een PBL-notitie verschenen over het bewerkstelligen van een duurzaam voedselsysteem in Nederland. Hoe ziet de Nederlandse voedselconsumptie eruit en wat voor effect heeft dit op de leefomgeving?
Met de consument en de hele keten als uitgangspunt blijken er 4 belangrijk aangrijpingspunten te zijn om te komen tot een duurzaam voedselsysteem: de voedselverspilling, het eetpatroon, de efficiëntie van de voedselproductie en de aard van de productie. Daarbij laten we zien dat de uitdaging om het voedselsysteem te verduurzamen niet zozeer op technologisch vlak ligt, maar vooral een politieke, culturele en sociaal-economische uitdaging is.