PBL en CPB: doorrekening verkiezingsprogramma’s voor bereikbaarheid

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) hebben in het rapport ‘Keuzes in Kaart 2013-2017’ de verkiezingsprogramma’s van tien politieke partijen doorgerekend op dertien thema’s. Bereikbaarheid is er daar één van. De analyses rond dit thema zijn gezamenlijk uitgevoerd door PBL en CPB. De tien partijen verschillen in de wijze waarop ze de bereikbaarheid in Nederland willen verbeteren. Alle partijen maken het mogelijk dat ten minste een deel van het woon-werk verkeer (net als nu) onbelast mag worden vergoed. Zes van de tien partijen willen een vorm van kilometerbeprijzing invoeren en acht van de tien partijen bezuinigen op de aanleg van nieuwe wegen.

De doorrekening van de partijprogramma’s laat zien dat het autogebruik en de filedruk toenemen bij VVD, PVV, CDA en DPK. Reden hiervoor is dat deze partijen de plannen uit het Begrotingsakkoord 2013 om de vergoeding voor het woon-werk verkeer per auto te belasten weer terugdraaien. Dit terugdraaien leidt tot meer en langere autoritten dan in het basispad, de ontwikkeling zoals die door CPB en PBL wordt verwacht als er geen aanvullende maatregelen worden genomen ten opzichte van het Begrotingakkoord 2013. De voorgenomen maatregelen van PvdA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie en SGP verlagen de filedruk, met name omdat deze partijen een vorm van kilometerheffing invoeren. Het gebruik van het openbaar vervoer neemt toe bij PvdA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie en DPK. Bij PVV en SGP blijft dit gelijk en bij de VVD en CDA neemt het af.

De bereikbaarheidsbaten die de partijen realiseren in 2020 liggen dicht bij elkaar. Tegenover de positieve reistijdbaten door het afnemen van de filedruk staat welvaartsverlies als gevolg van de afname van het autogebruik, en vice versa.

De resultaten van de bereikbaarheidsanalyses staan beschreven in paragraaf 2.12 van het rapport ‘Keuzes in Kaart 2013-2017’, en vervolgens in de hoofdstukken per partij. Het basispad voor de analyses van de bereikbaarheidseffecten , de effecten van aantal maatregelen en de kosten en invoeringstermijnen van prijsbeleid voor wegverkeer zijn in een separate notitie toegelicht.