City Deals kunnen helpen maatschappelijke problemen op te lossen
City Deals kunnen innovaties die nodig zijn voor het oplossen van complexe maatschappelijke vraagstukken stimuleren. Zij hebben daarbij wel hulp van het Rijk nodig, niet alleen in de rol van facilitator, maar ook als deelnemer, verbinder en inspirator. Zo luidt de conclusie van de tweede notitie in de PBL-evaluatie van de City Deals. City Deals zijn concrete samenwerkingsafspraken tussen steden, het Rijk en andere (private) partijen om door middel van innovaties transities te versnellen.
De afspraken tussen de steden en het Rijk moeten leiden tot innovatieve oplossingen van maatschappelijke vraagstukken op het gebied van onder andere klimaat, voedsel, huisvesting, energie, gezondheid en mobiliteit. In het regeerakkoord 2017 is de voorzetting van de City Deals als onderdeel van Agenda Stad aangekondigd.
Kenniscentrum City Deals
In mei 2017 heeft het PBL de eerste notitie over de evaluatie van de City Deals gepubliceerd.
In deze tweede notitie komt het PBL onder andere tot de volgende aanbevelingen:
- De opzet van City Deals vergt maatwerk. Houd bij het kiezen van rollen van betrokken partijen niet alleen rekening met de inhoudelijke opgave, maar ook met de fase waarin het proces van samenwerking zich bevindt.
- Voor de verkennings- en uitvoeringsfase van City Deals verdient het aanbeveling dat het Rijk ‘procesgeld’ ter beschikking stelt.
- Na afloop van een City Deal zijn vaak grotere investeringen nodig om vervolgstappen te zetten. Hiervoor is ‘kantelgeld’ nodig. Omdat er voor innovaties meestal nog geen markt is, kan de Rijksoverheid bijspringen, bijvoorbeeld met betrekking tot aanbestedingen, inkoop en subsidiëring.
- Hiernaast heeft het Rijk een rol in de aanpassing van wet- en regelgeving die soms nodig is. De doorbraak van veelbelovende initiatieven vergt niet alleen het opruimen van belemmeringen in het oude systeem, maar ook de creatie van nieuwe instituties.
- Het Rijk kan vanuit zijn rol als verbinder (kennismakelaar) het voortouw nemen bij de opzet van een Kenniscentrum City Deals. Dit kan als platform betrokken partijen helpen experimenten op te zetten, leerprocessen te organiseren en opgedane kennis te verspreiden in netwerken, zowel horizontaal (tussen steden) als verticaal (door verschillende bestuurslagen heen) als cross-sectoraal (domeingrensoverschrijdend).