PBL-rapport over grensverschillen inspiratie voor fototentoonstelling Rijksmuseum
De nieuwe Philipsvleugel van het Rijksmuseum in Amsterdam opende op 1 november 2014, onder andere met de tentoonstelling Document Nederland. Fotograaf Hans van der Meer legde de opvallende verschillen in woonwijken vast in het grensgebied van Nederland en België. Ter inspiratie las hij het PBL-rapport ‘Grootschalige of kleinschalige verstedelijking?’ van Joost Tennekes en Arjan Harbers.
‘Deze tentoonstelling gaat over de verschillen tussen Nederland en België op het gebied van huizen, wonen en bouwen. Natuurlijk zijn er méér verschillen met onze zuiderburen, maar als je de grens met België passeert, zie je meteen: dit is een andere wereld’, aldus Van der Meer. Het rapport ‘Grootschalige of kleinschalige verstedelijking?’ dat de fotograaf ter inspiratie las, laat zien hoe regels en instituties het eindresultaat van een nieuwe woonwijk sturen, lang voordat er een beeldkwaliteitsplan wordt gemaakt of er een welstandcommissie aan te pas komt. Naar aanleiding van het rapport voerde Van der Meer een aantal gesprekken met de auteurs Joost Tennekes en Arjan Harbers.
Een landschap van boekhouders
“Het rapport veranderde zijn blik op Nederland voorgoed, hij ziet alleen nog een landschap van boekhouders. ‘Als ik vanuit mijn auto naar nieuwbouw kijk aan de randen van dorpen en steden denk ik sindsdien alleen nog maar aan dat ene woord: het afrekenmoment’” (uit Vrij Nederland, mede organisator van de tentoonstelling). Het PBL-rapport laat zien hoe financiële afspraken tussen de ontwikkelende partijen en de gemeente schaalgrootte en eenvormigheid bevorderen. Aan het slot van een project wordt afgerekend tussen alle deelnemende partijen.
Grens
Behalve de verschillen wil Van der Meer in deze tentoonstelling ook de overeenkomsten onderzoeken tussen de grensstreken. ’Wat weinig mensen weten, is dat Nederland en België steeds meer op elkaar lijken. Als dat zo door gaat is de grens straks echt verdwenen!’