Mephisto
Met Mephisto worden emissies van broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen van mobiele werktuigen geraamd op basis van prognoses van onder andere machineverkopen, economische activiteit en technologische ontwikkeling van machines en motoren. De mobiele werktuigen zijn ingedeeld naar 5 sectoren (landbouw; bouw; industrie; handel, diensten en overheid (HDO); consumenten) en 2 categorieën “Grondmaterieel op vliegvelden” en “Containeroverslag in havens”.
Aard van het model
Met Mephisto kan de invloed van een beperkt aantal factoren op de emissies worden doorgerekend: scenario’s voor de volumeontwikkeling van de sectoren waarin de mobiele werktuigen worden toegepast en scenario’s voor de introductie van schonere motoren als gevolg van Europese emissienormering.
Als invoer voor het model raamt het PBL het energiegebruik per sector. Deze raming wordt voornamelijk gebaseerd op de historische tijdreeksen van het geregistreerde energiegebruik, die met het CBS zijn afgestemd in het kader van de Emissieregistratie. De raming betreft meestal een trendextrapolatie van het historische energiegebruik, maar bij de bouw wordt gebruik gemaakt van de samenhang van de volumeontwikkeling van de bouwproductie met het energiegebruik. We gebruiken dan ramingen van het volume van de bouwproductie van het Economisch Instituut voor de Bouw om het energiegebruik van mobiele werktuigen in de bouw te ramen.
Mephisto werkt met een machinepark per sector. De autonome ontwikkeling van emissies en energiegebruik van dit park wordt geraamd. Deze ontwikkeling is het gecombineerde resultaat van de historische machineverkopen (die worden doorgetrokken naar de toekomst), uitvalcurven en de resulterende jaarlijkse samenstelling van het machinepark en de stand van zaken met betrekking tot de Europese emissienormering voor mobiele werktuigen voor zowel de historische verkochte werktuigen als ook voor de toekomstig te verkopen werktuigen. Een scenario voor de introductie van schonere motoren kan dan worden doorgerekend. Uiteindelijk schaalt het model de autonome ontwikkeling van de emissies en het energiegebruik van het machinepark per sector met de hoeveelheid energie die in het volumescenario voor de sector is opgelegd.
Mephisto is ontwikkeld door TNO en wordt met enige regelmaat geactualiseerd in opdracht van het PBL.
Voorbeelden van studies
Mephisto wordt ingezet om de emissies van broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen van mobiele werktuigen te ramen voor de jaarlijkse Klimaat- en Energieverkenning . Het model levert ook ramingen aan het RIVM dat deze gebruikt bij de berekening van de Grootschalige Concentratie- en Depositiekaarten Nederland (GCN/GDN) . Verder is het model ingezet bij de analyse van stikstofbronmaatregelen in het voorjaar van 2020.