Is het gebrek aan bewijs voor gezondheidsrisico’s van nitraat een reden om de huidige nitraatnorm voor drinkwater (50 mg/l) te verhogen?

Samenvatting

Verschillende auteurs hebben gesuggereerd dat een verhoging van de nitraatnorm voor drinkwater mogelijk is zonder extra risico’s voor de volksgezondheid, waarmee bovendien bespaard kan worden op uitgaven om nitraatverontreiniging van drinkwater te voorkomen of weg te nemen. Het belangrijkste argument dat zij hiervoor gebruiken is het gebrekkige epidemiologische bewijs voor acute en chronische gezondheidseffecten van nitraat in drinkwater. Voor wat betreft de chronische effecten werd dit argument onderbouwd door de afwezigheid van gezondheidsschade van nitraat uit groente en fruit.

Een interdisciplinaire analyse van deze suggestie leidde tot drie conclusies:

1. Op de eerste plaats zijn er maar weinig goed opgezette epidemiologische studies die gekeken hebben naar de relatie tussen nitraat in drinkwater en het voorkomen van specifieke kankers of geboortedefecten bij subpopulaties met een verhoogde kans op endogene vorming van (carcinogene) N-nitrosoverbindingen. Een deel van de schaars beschikbare studies laten positieve associaties zien met mogelijke gezondheidseffecten van N-nitrosoverbindingen.
2. Op de tweede plaats laten epidemiologische studies nooit een positief verband zien tussen consumptie van nitraat via voeding (groente en fruit) en het voorkomen van kanker, omdat de nitraatinname hierbij gekoppeld is aan inname van antioxidanten en andere gezondheidsbevorderende biologische componenten.
3. Op de derde plaats is het aannemelijk dat het kraan- of pompwater van 2-3% van de bevolking van, alleen al, West-Europa en Noord-Amerika de WHO-drinkwaternorm van 50 mg/l nitraat overschrijdt. Dit geldt met name voor de bevolking in het rurale gebied.

De feitelijke gezondheidsschade voor deze potentieel blootgestelde groep is niet te schatten. Om die reden concluderen wij dat een uitspraak over eventuele besparingen of extra kosten voor de samenleving als gevolg van het versoepelen van de nitraatnorm voor drinkwater momenteel niet mogelijk is, en maatschappelijke kosten-baten afwegingen vooralsnog geen reden kunnen zijn om de nitraatnorm te verhogen.