De staat van het klimaat 2008

Staat van het Klimaat 2008; actueel onderzoek en beleid nader verklaard

Waterveiligheid

Het jaar stond vooral in het teken van de Deltacommissie. Het ‘worst case’ scenario om de veiligheidsrisico’s van Nederland in kaart te brengen is een stap op weg naar een betere aanpassing aan de toekomstige klimaatverandering.

Mitigatie- en energiebeleid

Qua mitigatiebeleid stond in 2008 het Europese klimaat- en energiepakket centraal. Voor het jaar 2020 streeft Europa een reductie van de CO₂-uitstoot na van 20%, alsmede in de energievoorziening een aandeel van 20% energie uit hernieuwbare bronnen (dus geen fossiele brandstoffen). Om tot een Europees akkoord te komen, moesten wel concessies aan verschillende landen worden gedaan. Zo wordt het veilen van emissies in het emissiehandelssysteem vertraagd ingevoerd en kunnen lidstaten een fors deel van hun verplichte emissiereducties ‘kopen’ in het buitenland. In Nederland is de discussie rond mitigatie vooral toegespitst op het energiebeleid. Zo meldt het kabinet in het Energierapport 2008 dat het tot 2011 in totaal 7,5 miljard euro investeert in de energievoorziening om de CO₂-uitstoot te verminderen.

Haalbaarheid tweegradendoelstelling

Het klimaatbeleid is erop gericht de wereldgemiddelde temperatuur met niet meer dan 2 graden te laten stijgen. Door de snel stijgende emissies van CO₂ ontstaat steeds meer discussie over de vraag of deze doelstelling nog wel haalbaar is. Recente studies geven bovendien aanwijzingen dat het klimaatsysteem mogelijk gevoeliger is dan tot nu toe werd gedacht. Ook de economische crisis speelt een rol bij de vraag naar de haalbaarheid van de doelstellingen. Enerzijds zullen de emissies minder hard stijgen, anderzijds neemt de onzekerheid over de bereidheid tot nieuwe investeringen en een scherper klimaatbeleid hierdoor toe.

Adaptatie

De ruimtelijke en sociaal-demografische aanpassing aan klimaatverandering (adaptatie) staat eveneens hoog op de politieke agenda. Er is op Europees niveau in 2008 gewerkt aan een ‘witboek klimaatadaptatie’, dat begin deze maand is gepubliceerd. Dit document vormt de start van concrete plannen op dit gebied. Ook het rapport van de Deltacommissie gaat over adaptatie, en er is een Nationale Adaptatieagenda in de maak waarin regionale strategieën en initiatieven worden opgenomen. De wetenschappelijke onderbouwing van de diverse plannen speelt een belangrijke rol in deze processen. Daarbij gaat het onder andere om het omgaan met onzekerheden bij het ruimtelijk expliciet maken van de gevolgen van klimaatverandering en de rol van klimaatverandering bij de ontwikkeling van de Randstad.

Platform Communication on Climate Change (PCCC)

Het PCCC is een samenwerkingsverband van de grote klimaatkennisinstellingen in Nederland (PBL, KNMI, Wageningen UR, ECN, Vrije Universiteit, Universiteit Utrecht, Deltares en NWO).