Evaluatie van het Gothenburg Protocol

Grensoverschrijdende luchtvervuiling nog steeds te hoog, vooral in Oost Europa kan meer gedaan worden

De Task Force, die de evaluatie uitvoerde, komt tot de conclusie dat de meeste landen die in 1999 het Gothenburg Protocol hebben ondertekend hun verplichtingen zullen nakomen. De vermindering van de zwavelemissies gaat sneller dan oorspronkelijk gedacht, doordat veel kolencentrales zijn gesloten. In grote delen van Europa is hierdoor de verzuring van bossen en meren tot staan gebracht. De vermindering van de uitstoot van stikstofoxiden uit het verkeer gaat wat trager en over de ammoniakemissie uit de landbouw zijn in het Protocol slechts bescheiden afspraken gemaakt. Dat betekent dat in vrijwel geheel Europa een verdere ophoping plaatsvindt van stikstof, waardoor zeldzame plantensoorten verdwijnen en de groei van dominante soorten als brandnetels, algen en gras wordt bevorderd.

De blootstelling van de bevolking aan fijn stof en ozon blijft in grote delen van Europa hoger dan de veilige niveaus die door de Wereldgezondheidsorganisatie zijn aanbevolen. Zeker in de Benelux, de Po-vlakte, Rusland en in Oekraïne zijn de gezondheidsrisico’s relatief groot. In Oost-Europese landen die het Protocol niet hebben ondertekend wordt de komende jaren een toename van luchtvervuiling verwacht. Omdat hier nog een groot aantal goedkope bestrijdingsmaatregelen denkbaar zijn, beveelt de Task Force aan het beleid te richten op het maken van afspraken met landen als Rusland en Oekraïne. Door het aanpakken van emissies van de scheepvaart en door een voortvarend klimaatbeleid kan ook in de EU een verdere vermindering van luchtvervuiling tegen relatief lage kosten. Gewaarschuwd wordt voor de negatieve effecten van biomassa en biodiesel voor de luchtkwaliteit.