Hotspotkaart verdrogingsbestrijding

Samenvatting

Verdroging van natuurgebieden en doelstellingen

Verdroging heeft grote gevolgen voor de kwaliteit van natuur die van (grond)water afhankelijk is. Het is ook een hardnekkig probleem. Het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) constateerde in de Natuurbalans van 1998 al, dat het tempo van verdrogingsbestrijding te laag was om de gestelde doelen te halen. Deze constatering geldt nog steeds. Het Rijk had zich ten doel gesteld om in 2000 25% van het verdroogde areaal hydrologisch te hebben hersteld; in 2010 zou dat 40% moeten zijn. Tot nu toe is dit herstel beperkt gebleven tot 3%; als ook gedeeltelijk herstel wordt meegerekend is 17% hersteld.

Voorstellen voor verbeterde aanpak van verdroging

De in 2005 ingestelde Taskforce Verdroging ziet goede kansen om de aanpak van verdroging te verbeteren. De Taskforce stelt onder meer voor de beleidsdoelstelling uit de anonimiteit te halen door in plaats van een landelijke percentage de aandacht te richten op met naam en toenaam aangeduide verdroogde gebieden. Die gebieden moeten op een prioriteitenlijst (de zogenoemde ‘TOP-lijst’) worden geplaatst. Vervolgens worden alle tot 2015 beschikbare gelden en energie op die gebieden ingezet. De provincies stellen in 2006 dergelijke lijsten op als basis voor de financiële afspraken die het Rijk en de provincies maken in het kader van het Investeringsbudget Landelijk Gebied, dat op 1 januari 2007 in werking treedt.

Selectie van gebieden voor prioriteitenlijst

Een vraag die eerst moet worden beantwoord, is wat de argumenten zijn om een verdroogd gebied op de prioriteitenlijst te zetten. Dit rapport beschrijft een manier waarop die vraag kan worden beantwoord, uitgaande van de ecologische kwaliteiten van natuurgebieden. Het MNP heeft op verzoek van het Ministerie van LNV een database samengesteld met gebieden die in aanmerking komen voor plaatsing op de TOP-lijst. Bij het vervaardigen van de database hebben wij dankbaar gebruik gemaakt van informatie die ons door KIWA Water Research is aangereikt. Daarnaast is de aanpak besproken met praktijkdeskundigen van het Ministerie van LNV en de terreinbeherende organisaties.

Hotspotkaart van verdroogde gebieden

Als voorbeeld is een proeve van een hotspotkaart van verdroogde gebieden samengesteld. Deze kaart biedt voldoende houvast om een rol te spelen in het traject van de Taskforce Verdroging. In dat traject zijn nu de provincies aan zet om tot prioriteitenlijsten te komen. Zoals het rapport laat zien, ligt er hiermee een belangrijke uitdaging bij de provincies, niet alleen wat betreft de Nederlandse natuur, maar ook wat betreft de Nederlandse bijdrage aan de Europese biodiversiteit.