Detailhandel en beleid: een continue wisselwerking

Het Rijk heeft voor de detailhandel ruim dertig jaar een restrictief ruimtelijk beleid gevoerd. Met de voorgestelde decentralisatie van dit beleid in de Nota Ruimte, leek hier in 2004 verandering in te komen. De lagere overheden zetten het oude, restrictieve beleid echter voor een belangrijk deel voort. De meeste provincies hebben dit beleid ook vastgelegd in hun ruimtelijke verordeningen, die juridisch bindend zijn.

Nederland is ten opzichte van de omringende landen behoudender en consistenter geweest in zijn detailhandelsbeleid. In plaats van shopping malls en hypermarchés heeft de opgelegde branchebeperking geleid tot het fenomeen ‘meubelboulevard’. Dit laat enerzijds het succes van het beleid zien, maar heeft anderzijds gezorgd voor uitsortering van meubelzaken naar de periferie en pijnlijke discussies over handhaving. Sluipenderwijs treedt er ‘branche-vervaging’ op, en soms lijkt de enige redding voor een mislukte boulevard het toestaan van een elektronicazaak of supermarkt.