Rekening houden met onzekerheid in de berekening van de uitspoeling van gewasbeschermingsmiddelen

Berekende uitspoeling hoger door onzekere stofeigenschappen

Bij de toelating van nieuwe gewasbeschermingsmiddelen wordt het GeoPEARL model gebruikt. Dit model berekent de uitspoeling van gewasbeschermingsmiddelen naar het ondiepe grondwater. Een middel wordt in Nederland niet toegelaten als de berekende concentratie de norm overschrijdt op meer dan 10% van het areaal waarop het middel potentieel gebruikt kan worden.

De eigenschappen van gewasbeschermingsmiddelen hebben een grote invloed op de berekende uitspoeling. Het gaat hierbij onder andere om de snelheid waarmee de stof in de bodem wordt afgebroken (de zogenoemde halfwaardetijd van de stof). In de toelating wordt momenteel gerekend met één gemiddelde waarde van deze halfwaardetijd. De halfwaardetijd is in werkelijkheid echter onzeker. Uit een toepassing van GeoPEARL bleek dat het oppervlak waarop de stof atrazine de norm overschreed toenam van 0,01% als gerekend werd met gemiddelde eigenschappen tot circa 9% als rekening werd gehouden met onzekerheden.

Consequenties voor toelatingsbeleid vooralsnog niet duidelijk

Bovenstaande bevindingen betekenen overigens niet per se dat het huidige toelatingsbeleid het grondwater onvoldoende beschermt. In de toelating zijn namelijk veiligheidsprocedures ingebouwd, die tot voldoende bescherming moeten leiden. Zo moet voor het verkrijgen van een toelating altijd gerekend worden met halfwaardetijden die bepaald zijn in schone grond. In bovenstaande studie is echter gerekend met halfwaardetijden die bepaald zijn in gronden uit het gebied zelf. In dergelijke gronden verloopt de afbraak meestal sneller, omdat het bodemleven gewend is aan het middel. Zou in bovenstaand voorbeeld gerekend zijn met halfwaardetijden die bepaald zijn in schone grond, dan zou het middel atrazine de norm op 80% van het areaal hebben overschreden. Of het Nederlandse toelatingsbeleid het grondwater voldoende beschermt wordt momenteel uitgezocht door de werkgroep ‘Validatie Beslisboom Uitspoeling’ van Alterra, CTgB, MNP, RIVM en VEWIN.

meer informatie

• Meer informatie over GeoPEARL en de Nederlandse toelating op de PEARL website
• Meer informatie over het gebruik van modellen in de Europese toelating op de website van FOCUS (FOrum for the Co-ordination of pesticide fate models and their USe)