Mondiale publieke goederen, milieu en armoedebestrijding: Implicaties voor het buitenlandse beleid van Nederland
Klimaatverandering, overbevissing, landerosie en grondstoffenschaarste zijn voorbeelden van milieuvraagstukken die om een wereldwijd gecoördineerde aanpak vragen. Dit is in het belang van ontwikkelingslanden en dat van Nederland. Zonder een gezamenlijke aanpak zullen arme landen onvoldoende in staat zijn hun natuurlijke hulpbronnen duurzaam te exploiteren. Daardoor kunnen essentiële bestaansbronnen wegvallen en neemt de kans op conflicten om bijvoorbeeld zoet water, land of mineralen toe. Internationaal goed gecoördineerde ontwikkelingssamenwerking die duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen bevordert, levert een belangrijke bijdrage aan armoedebestrijding. Van de Nederlandse overheid vraagt dit om keuzen en samenwerking met andere landen, internationale organisaties en bedrijven. Coherentie van ander buitenlands beleid met ontwikkelingsbeleid is daarbij noodzakelijk, bijvoorbeeld op het gebied van handel, landbouw en klimaat.
Mondiale publieke goederen
Volgens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) moet internationale samenwerking bijdragen aan mondiale publieke goederen, zoals een stabiel klimaat, een rijke visstand in de oceanen, duurzaam beheerde tropische bossen, vrede en veiligheid. Realisering en beheer van mondiale publieke goederen vragen om samenwerking en coördinatie tussen landen. Beheersmaatregelen van individuele landen zullen bijvoorbeeld de overbevissing onvoldoende tegengaan. Nederland kan aan mondiale publieke goederen bijdragen vanuit eigen verantwoordelijkheid, belang en expertise. Op verzoek van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het Planbureau voor de Leefomgeving de aanbeveling van de WRR uitgewerkt voor milieubeleid en armoedebestrijding.
Mondiaal milieubeleid en armoedebestrijding
Op welke terreinen kan Nederland bijdragen aan oplossingen voor mondiale milieu- en armoedekwesties? Vier vragen helpen om tot die keuze te komen:
- Wat is het effect van productie en consumptie in Nederland op de milieukwaliteit en de armoede elders in de wereld?
- Welke expertise is in Nederland beschikbaar om mondiale milieu- en armoedeproblemen op te lossen?
- Wat is het belang van Nederland bij een duurzaam milieu op wereldschaal?
- Wat is het belang van de verbetering van milieukwaliteit voor armoedeverlichting?
Buitenlands beleid vraagt bestuurlijk maatwerk
Internationale samenwerking om mondiale publieke goederen te realiseren vraagt om bestuurlijk maatwerk. De mogelijkheden voor internationale regelgeving zijn beperkt. Bovendien zijn de belangenverschillen tussen landen groot, bijvoorbeeld vanwege verschillende welvaartsniveaus en milieubelangen, zoals tussen landen met en zonder tropische bossen of tussen olie-exporterende of -importerende landen.
Oplossingen voor het mondiale bestuurlijke vraagstuk liggen in samenwerking tussen landen en tussen overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven. Voor specifieke mondiale problemen, zoals de kwaliteit van de oceanen of klimaatverandering, is brede internationale samenwerking noodzakelijk. Voor het gezamenlijke belang van voedselzekerheid kan het efficiënter zijn dat een individueel land of een groep van landen actie onderneemt. Zo kan hoogwaardig landbouwkundig onderzoek gedaan worden door die landen die de noodzakelijke expertise al in huis hebben.
Buitenlands beleid richt zich op mondiaal en eigen belang
Mondiale publieke goederen vragen om keuzen in het buitenlandse beleid van Nederland. Het gaat bijvoorbeeld over de vraag op welke thema’s ontwikkelingssamenwerking zich moet richten en over de mate van samenhang tussen internationaal en nationaal beleid. Zo staat klimaatverandering hoog op de milieuagenda, maar doelstellingen voor de productie van bio-energie mogen niet ten koste gaan van voedselzekerheid. Ook kan beleid tegelijkertijd inzetten op een duurzaam beheer van land en bos in bijvoorbeeld Latijns Amerika en op verandering van consumenten- en producentengedrag in Nederland.
Buitenlands beleid vraagt coherentie en samenwerking
Andere keuzen gaan over de organisatie van ontwikkelingssamenwerking. Mondiaal beleid om de wereldvoedselproductie te verbeteren moet ook duidelijk zijn over noodzakelijke veranderingen van het Europese landbouwbeleid. Ook heeft Nederland er belang bij dat internationale handelsovereenkomsten en ontwikkelingssamenwerking elkaar versterken. Tot slot heeft de overheid baat bij het betrekken van de internationale netwerken van bedrijven en organisaties bij armoedebestrijding en milieubeleid.
De te maken keuzen laten zien dat ontwikkelingssamenwerking aan draagvlak kan winnen als dit samen gaat met de inzet voor gewenste mondiale publieke goederen zoals het beheer van visstanden, een stabiel klimaat en vrede en veiligheid.
Meer informatie
Auteurs
Kenmerken
- Publicatietitel
- Mondiale publieke goederen, milieu en armoedebestrijding: Implicaties voor het buitenlandse beleid van Nederland
- Publicatiedatum
- 16 juni 2011
- Publicatie type
- Publicatie
- Publicatietaal
- Engels
- Productnummer
- 92590
