Global Energy Assessment: wat is nodig voor mondiale energietransitie

Het goede nieuws is dat deze energietransitie mogelijk lijkt te zijn, maar het vergt wel een complex samenspel van het volledige energie speelveld.

Uitdagingen

De GEA identificeert zes grote uitdagingen voor de mondiale energiehuishouding:

1. de energievoorziening betaalbaar maken voor de 9 miljard mensen op de wereld in 2050,
2. elektriciteit voor de 1,4 miljard mensen die dat nu niet hebben en moderne kookenergie voor de 3 miljard mensen die dat nu ontberen
3. luchtvervuiling zowel in het binnenklimaat als buiten verminderen
4. klimaatverandering binnen de perken houden
5. energievoorzieningszekerheid bewerkstelligen
6. andere nadelige effecten van energiesystemen beperken

Scenario’s

De GEA heeft, met hulp van onder meer het PBL, rond de zestig energiescenario’s bestudeerd en concludeert dat er verschillende manieren zijn waarop de wereldenergiehuishouding kan worden hervormd: er zijn scenario’s die zich vooral richten op het efficiënt gebruiken van energie, er zijn scenario’s die zich met name richten op het verduurzamen van de energievoorziening en er zijn combinaties.

Hernieuwbare energie

Aan de kant van de energievoorziening speelt hernieuwbare energie een dominante rol. Opties als zonne-energie, windenergie en bio-energie kunnen nog sterk in belang toenemen, mede omdat de kosten naar verwachting zullen blijven dalen.

CO₂ afvang en opslag

Waar fossiele energie nodig blijft, bijvoorbeeld in vloeibare brandstoffen en in de zware industrie, zal CO₂ afvang en geologische opslag nodig zijn om de broeikasgasemissies te verminderen tot een duurzaam niveau. Op de langere termijn zijn er ook combinaties mogelijk en nodig van duurzame energiebronnen en “fossiele” technieken: biomassagebruik voor energievoorziening waarna de CO₂ die daarbij vrijkomt ondergronds wordt opgeslagen.

Levensstijl

Individueel gedrag en maatschappelijke initiatieven werden lang beschouwd als van minimale invloed op de toekomst van het energiesysteem. De GEA laat daarentegen zien dat een energietransitie technisch haalbaar is, maar dat ze wel een complex samenspel van het volledige energiespeelveld vergt. Het is niet voldoende om bijvoorbeeld fossiele energie te beprijzen of een doelstelling voor duurzame energie af te spreken.

De overheid speelt een belangrijke rol, maar de inspanningen van individuele mensen, bedrijven en buurten zijn even belangrijk, en moeten ook nog eens gelijk oplopen met de ontwikkeling van een alternatief energie-innovatiesysteem. De GEA zet de kwestie van duurzame levensstijlen en innovatiesystemen expliciet op de beleidsagenda.