Nieuws in klimaatwetenschap en verkenning van grenzen: een samenvatting voor beleidsmakers over ontwikkelingen sinds het IPCC AR4 rapport van 2007

Wetenschappelijke inzichten VN-klimaatpanel nog steeds geldig; aandacht nodig voor risico’s

Het Vierde Assessment Report van het IPCC van 2007 (AR4) biedt thans nog steeds een stevige wetenschappelijke basis voor het maken van klimaatbeleid. Er zijn echter risico’s dat klimaatverandering sneller kan verlopen – of ernstiger gevolgen kan hebben – dan verwacht. Daarom wordt aanbevolen om meer inspanningen te plegen op het gebied van klimaatmonitoring en te beleidsopties te onderzoeken hoe met deze risico’s om te gaan.

Opwarming gaat door

De opwarming van de aarde gaat door. De laatste 10 jaar neemt de gemiddelde wereldtemperatuur minder hard toe, maar dit komt door goed begrepen natuurlijke variaties. Bovendien vielen acht van de tien warmste jaren sinds eind 19e eeuw in de periode vanaf 2000. Het ijs op Groenland en Antarctica smelt sneller dan in 2007 werd geschat. Ook neemt het oppervlak en de dikte van het zee-ijs in het Noordpoolgebied snel af. Aan de andere kant zou een minder actieve zon in de komende decennia de opwarming met 0,2 0C kunnen afremmen. De uitstoot van broeikasgassen groeit de laatste jaren wat minder hard. Dit jaar wordt zelfs een lichte daling verwacht, mede door de economische crisis.

Waarschuwingssignalen

Het IPCC-rapport gaat uit van de meest waarschijnlijke scenario’s voor klimaatverandering. Het PBL rapport stelt dat aandacht besteed moet worden aan de risico’s van scenario’s die een snellere opwarming van de aarde laten zien. De kans hierop is weliswaar gering, maar de gevolgen ervan kunnen wereldwijd of plaatselijk zeer groot zijn. Het zou bijvoorbeeld kunnen leiden tot afsterving van het Amazoneregenwoud en de noordelijke naaldbossen. Het rapport beveelt aan waarschuwingssignalen op te sporen die vroegtijdig een versnelling van de klimaatverandering en de mogelijke gevolgen daarvan kunnen onderkennen. Ook wordt verder onderzoek aanbevolen naar de beleidsmaatregelen voor het omgaan met zulke risico’s, zoals maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen versneld te verminderen of aanpassingen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen.

Gerelateerde achtergrondrapporten van de betrokken instituten

• KNMI: News in climate science physical basis (PDF, 1,55 MB)  (achtergrond voor sectie 2.1)
• KNMI: Exploring the boundaries of climate change (PDF, 1,15 MB)  (achtergrond voor hoofdstuk 3)
• WUR: Policy options to respond to rapid climate change (achtergrond voor hoofdstuk 4)