EEA Signals 2004 Milieutrends in Europa

Stijging energiegebruik blijft zorg

De voortdurende stijging van het energiegebruik in Europa leidt tot toenemende emissie van broeikasgassen. Dit heeft gevolgen voor de verandering van het klimaat. Maatregelen om de vraag naar energie te verminderen zijn onder meer verhoging van de energie efficiëntie, toename van het aandeel duurzame energie en het verminderen van de mobiliteit.

Natuurrampen komen Europa duur te staan

Het aantal weer- en klimaatgerelateerde rampen in Europa is in de negentiger jaren verdubbeld ten opzichte van het decennium ervoor. De gemiddelde kosten worden geschat op minimaal € 10 miljard per jaar en nemen toe. Om het economisch en sociaal kapitaal in stand te houden wordt het beheer van natuurlijke hulpbronnen in Europa steeds belangrijker. De extra kosten voor dit beheer zouden anders op een productievere manier kunnen worden benut, bijvoorbeeld om het concurrentievermogen en innovatie te bevorderen, waardoor voorwaarden worden geschapen om duurzame economische groei te verwezenlijken.

De belangrijkste conclusies in EEA Signals 2004:

• het bewijs voor klimaatverandering blijft toenemen, zowel op land als in oceanen: gletsjers worden kleiner en het zeeleven wordt verstoord.
• de stedelijke bevolking van Europa wordt nog steeds blootgesteld aan luchtvervuiling hoger dan de norm; stofdeeltjes en ozon zijn de grootste zorg.
• nitraatvervuiling door landbouw zet door; consumenten lijken de rekening hiervoor te betalen omdat drinkwater moet worden gezuiverd.

In de Milieubalans 2005 zijn voor Nederland vergelijkbare conclusies getrokken.

Extra maatregelen nodig

De hoofdboodschappen van EEA Signals 2004 onderstrepen de behoefte aan het verder reguleren van milieueffecten van transport, landbouw en energie in het bijzonder, evenals aan het veranderen van het gedrag van consumenten.

Dit kan voor transport worden bereikt door nog meer gebruik te maken van marktgerichte instrumenten om de vraag te reguleren en door milieugerelateerde en overige ‘externe’ kosten volledig in de prijzen te verwerken. Voor hernieuwbare energiebronnen kan dit door innovatie te bevorderen. Het nemen van zulke maatregelen heeft een positieve invloed op zowel het milieu als de volksgezondheid doordat ze gelijktijdig van invloed zijn op veel aspecten, zoals klimaatverandering, luchtvervuiling, biodiversiteit en waterkwaliteit.