Een beoordeling van de relatie tussen klimaat en stikstofgerelateerd beleid voor Nederland

In het kader van het Wetenschappelijke Assessment en Beleidsanalyse (WAB) Klimaatverandering zijn de belangrijkste interacties tussen de cycli van stikstof en broeikasgas onderzocht. Vanwege de complexiteit van de interacties tussen emissies van broeikasgassen en reactief stikstof, is een onderverdeling gemaakt in vijf deelsystemen.

• Emissies van NH₃, N₂O, CO₂ en fijn stof bij de energieproductie
• Invloed van stikstofbemesting op broeikasgasemissies in landbouwsystemen
• Invloed van het gebruik van biobrandstoffen en de bijbehorende verandering in landgebruik op de broeikasgasemissies in de energie- en landbouwsector
• Invloed van stikstofdepositie en klimaatbeleid op broeikasgasemissies voor terrestrische ecosystemen
• Invloed van stikstofaanvoer op de broeikasgasemissies voor aquatische ecosystemen

Naast de bovenstaande deelsysteem worden ook enkele algemene inzichten gegeven. Deze richten zich met name op de belangrijkste relaties (zowel positief als negatief) tussen stikstof- en klimaatbeleid, die op dit moment nog niet verankerd zijn in dat beleid. De observaties zijn gebaseerd op de inzichten verkregen uit de onderliggende studies en vormen toekomstige belangrijke aandachtsgebieden. Deze observaties zijn:

• Het gebruik van biobrandstoffen en –energie vraagt om meer kennis voordat het op grote schaal wordt toegepast, vanwege (i) de onzekerheid met betrekking tot het netto CO₂ effect, (ii) de negatieve neveneffecten voor de stikstofkringloop en (iii) de competitie met de vraag naar land voor natuur en/of voedselproductie;
• Bevordering koolstofopslag in natuur door stikstofbemesting is een potentieel relevante, hoewel tijdelijke, optie om broeikasgasemissies te compenseren;
• Gegeven de negatieve effecten van overbemesting, zowel in termen van vermesting, verzuring als van klimaatverandering via broeikasgasemissies is het zeer relevant om de productie en het gebruik van kunstmest te optimaliseren;
• Integraal stikstofbeleid vereist meer inzicht in kosten en baten om te komen tot een gemeenschappelijke basis voor de vergelijking van verschillende maatregelen en voor het kwantificeren van schade per eenheid stikstof.