Europese Benchmark Indicatoren

Milieuprestaties Nederland: geen Europese koploper ondanks schone technologie

Achtergrond

Lange tijd was Nederland, uit eigen belang en noodzaak, een van de Europese koplopers op het gebied van milieubescherming en -maatregelen. Tegenwoordig is een koploperspositie in Europa een stuk moeilijker te realiseren al was het alleen al omdat Europa tegenwoordig 25 landen telt. Het gestructureerd meten en vergelijken van milieuprestaties is van relatief recente datum en er is nog geen consensus over de methodiek.

MNP’s Europese Benchmark Indicatoren (EBI)

De Nederlandse prestaties op milieugebied worden duidelijk uit een nieuw MNP- overzicht van indicatoren, de zogenaamde European Benchmark Indicators (EBI). Deze database is grotendeels samengesteld uit internationaal beschikbare statistieken en maakt het mogelijk structuur en nuance aan te brengen in het beoordelen en vergelijken van de milieuprestaties van EU-landen.

Landspecifieke eigenschappen zoals bevolkingsdichtheid kunnen de milieuprestaties van een land sterk beïnvloeden. Daarom is naast een set van milieu-indicatoren ook een set van sociaal-economische indicatoren samengesteld. De samenhangende onderdelen van een milieudossier als klimaatverandering worden daarmee inzichtelijk gemaakt. Indicatoren worden niet opgeteld tot één index, zoals in sommige bestaande methoden.

Andere methoden

Zogenaamde milieu-indexcijfers zijn populair omdat deze simpel zijn in gebruik en communicatie. Samengestelde indexen zijn bijvoorbeeld: de Environmental Performance Index (EPI); de Ecological Footprint en de Living Planet Index (LPI). Samengestelde indexen hebben als nadeel dat ongelijksoortige onderwerpen worden vergeleken en onderling gewogen.

Het Europees Milieuagentschap (EEA) presenteert in haar laatste ‘State and Outlook 2005’ rapport zogenaamde ‘Country Scorecards’. De aanpak daarvan is in grote lijnen vergelijkbaar met de EBI. Een belangrijk verschil is dat in de EBI-set ook indicatoren met landspecifieke kenmerken zijn opgenomen.

Milieuprestaties Nederland

Ongeacht de keuze van milieudossier worden de Nederlandse prestaties sterk beïnvloed door landspecifieke eigenschappen zoals dichtheid van bevolking, vee, infrastructuur en industrie. Het is dan ook niet vreemd dat de Nederlandse prestaties op milieudruk- en milieukwaliteitsindicatoren vaak onder het EU gemiddelde zijn. Bij de inzet van technologie kan Nederland zich echter meestal meten met de besten van Europa. Qua beleidsprestaties presteert Nederland niet onder het EU-15 gemiddelde.