Het belang van het Montreal Protocol bij de bescherming van het klimaat

Dubbel voordeel ozonprotocol: voor ozonlaag en klimaat

Ozonlaag en Montreal Protocol

Chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s) en andere ozonlaag aantastende stoffen zijn de hoofdveroorzakers van de waargenomen aantasting van de ozonlaag. Molina en Rowland waren in 1974 de eersten die onderkenden dat CFK’s de ozonlaag konden aantasten. Zij gaven daarmee een vroeg signaal af van mogelijke toekomstige problemen. De bezorgdheid om de ozonlaag werd verstrekt door de ontdekking van het ozongat boven Antarctica in 1985. Met het Monteal Protocol uit 1987 over stoffen die de ozonlaag aantasten werd het gevaar formeel erkend en werd een mechanisme gecreëerd om de productie van deze stoffen in de wereld terug te dringen en uiteindelijk helemaal te stoppen. Het protocol vormt daarmee een mijlpaal waarmee succesvol de productie, het gebruik en de emissie van ozonlaag aantastende stoffen is terug gedrongen. Onderzoek wijst erop dat de ozonlaag zich begint te herstellen.

Broeikasgassen en Kyoto Protocol

Ozonlaag aantastende stoffen zijn ook broeikasgassen en dragen bij aan het broeikaseffect. Hun huidige broeikaswerking is ongeveer 20% van die van koolstofdioxide, CO2. In het Kyoto Protocol uit 1997 zijn afspraken gemaakt om de emissie van CO2, het belangrijkste broeikasgas, en vijf andere gassen terug te dringen. Deze gassen tasten de ozonlaag niet aan. De ozonlaag aantastende stoffen zijn niet in het Klimaatverdrag en het Kyoto Protocol opgenomen.

Dubbel voordeel

Onderzoek onder leiding van het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) laat zien dat het Montreal Protocol, naast het beschermen van de ozonlaag, ook heeft bijgedragen aan het beperken van het broeikaseffect. De bijdrage van de ozonlaag aantastende stoffen aan het broeikaseffect zou zeer waarschijnlijk veel groter zijn geweest dan nu, als hun effect op de ozonlaag niet was ontdekt in 1974 en niet was gevolgd door een reeks maatregelen. Zonder het Montreal Protocol zou de broeikaswerking van de ozonlaag aantastende stoffen ongeveer twee maal zo groot zijn geweest als nu. Hiermee is ongeveer 10 jaar gewonnen voor het klimaat; of te wel, we zouden dezelfde broeikaswerking 10 jaar eerder vergeleken met CO2-concentraties. De beperking van het broeikaseffect als gevolg van het Montreal Protocol is vele malen groter dan het eerste doel van het Kyoto Protocol voor 2008-2012. Echter, de effecten voor klimaat van het Montreal Protocol worden in de toekomst steeds minder doordat de ozonlaag aantastende stoffen aan het verdwijnen zijn.

Toekomstig voordeel

Door nieuwe maatregelen onder het Montreal Protocol zijn nog aanvullende voordelen te behalen voor de ozonlaag en voor klimaat. De voordelen voor klimaat zijn substantieel ten opzichte van het 2008-2012 doel van het Kyoto Protocol. Deze maatregelen hebben betrekking op het vernietigen van de CFK’s aanwezig in bestaande toepassingen (koelkasten, schuimen), het beperken van de productie van gedeeltelijk gechloreerde fluorkoolwaterstoffen (HCFK’s) en/of het toepassen van alternatieve gassen met een geringere broeikaswerking. In het kader van het Kyoto Protocol wordt onderhandeld over verdergaande emissiereducties na 2012 welke veel verder gaan dan de aanvullende voordelen voor klimaat onder het Montreal Protocol.