Inferences on weather extremes and weather-related disasters: a review of statistical methods

De studie van extreme weersomstandigheden en hun effecten, zoals weersgerelateerde rampen, speelt een belangrijke rol in onderzoek naar klimaatverandering. Verband houdend met de grote maatschappelijke gevolgen van historisch, huidige en toekomstige extremen, is er sprake van een enorme toename van 'peer-reviewed' literatuur over dit onderwerp sinds de jaren '80. De data zijn afkomstig uit een grote reeks van bronnen, van klimaatreconstructies over een periode van honderden jaren op basis van boomringen tot relatief kortlopende (30 tot 60 jaar) databases met statistieken van rampen en andere effecten op de maatschappij.

Uit een overzicht van de 'peer-reviewed' literatuur over weersextremen en hun effecten blijkt dat vele verschillende methoden worden gebruikt om tot conclusies te komen. Deze methoden zijn echter nauwelijks aan discussie onderworpen. Zulke discussies zijn belangrijk, omdat methodologische keuzen een substantiële invloed kunnen hebben op de conclusies. Zo zal een berekening van welke extreme waarde een terugkeertijd heeft van eens in de 500 jaar gebaseerd op een normale verdeling afwijken van een vergelijkbaar type van extreme waarde gebaseerd op een zogenaamde Gumbelverdeling. En de keuze tussen gebruik van een lineair of flexibel trendmodel kan ook invloed hebben op de conclusies.

In dit artikel wordt een beknopt overzicht geboden van de statistische methoden die worden toegepast op het terrein van weersextremen en weersgerelateerde rampen. Tevens worden verschillende valkuilen geïdentificeerd, zoals het koppelen van individuele extreme weersomstandigheden of rampen aan klimaatverandering.