Inzichten uit mondiale milieuverkenningen

De vijf mondiale milieuverkenningen zijn:

• Global Land Outlook: first edition (2017), uitgebracht door het secretariaat van de VN-conventie over het tegengaan van verwoestijning en landdegradatie (UNCCD)
• Global Warming of 1.5 °C (2018), uitgebracht door het VN-Klimaatpanel (IPCC)
• Global Environment Outlook 6: Healthy Planet, Healthy People (2019), uitgebracht door het VN-Milieuprogramma (UNEP)
• Global Resources Outlook 2019: Resources for the future we want (2019), uitgebracht door het internationale grondstoffenpanel van het VN-Milieuprogramma (IRP)
• The Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services (2019), uitgebracht door het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES)

Unanieme oproep tot urgente actie

De vijf milieuverkenningen hebben een eenduidige boodschap: versnelde actie en radicale veranderingen in productie en consumptie (oftewel transities) zijn vereist om verdere milieudegradatie te stoppen en internationaal afgesproken doelen te halen. Deze boodschap is niet nieuw. Wel is de resterende tijd om de afgesproken ambities in actie om te zetten het afgelopen decennium aanzienlijk geslonken en daarmee ook de flexibiliteit in mogelijke oplossingen.

Grondoorzaken en beleidscoherentie

Beleid moet zich niet alleen richten op de systemen of activiteiten die rechtstreeks van invloed zijn op het milieu (bijv. energieproductie, landbouw, en winning en verwerking van grondstoffen), maar ook op de grondoorzaken. Denk daarbij aan consumptiepatronen, bevolkingsgroei, ongelijkheid, internationale handel en financiële systemen, welke worden gedreven door maatschappelijke waarden, gedrag en beleid. Daarnaast vraagt de sterke verwevenheid van de opgaven om een integrale benadering, waarbij milieuproblemen in samenhang worden aangepakt

Lessen voor Nederland

Op basis van de inzichten van de vijf milieuverkenningen zijn een aantal algemene lessen te trekken voor drie Nederlandse duurzaamheidstransities: naar een duurzame energievoorziening, naar kringloop landbouw en naar een circulaire economie. Zo is meer onderliggende samenhang en concretisering van de transitieagenda nodig. Verder zouden de agenda's meer nadruk kunnen leggen op de externe voetafdruk, consumptieverandering en rechtvaardigheid en inclusiviteit. Actiever gebruik van het brede welvaartsbegrip en de SDG’s kan samenhang bevorderd, evenals hun bijdrage aan het realiseren van andere beleidsdoelen en internationale beleidsinspanningen.