Natuurwaardering in de Natuurplanner. Toepassing voor de VIJNO

De natuurwaardering gaat volgens de Ecologisch Kapitaal Index (EKI)-methode. Hier wordt de natuurwaarde van een regio berekend als het product van ecosysteemkwantiteit (areaal) en ecosysteemkwaliteit. Voor zowel de berekening van de kwantiteit als kwaliteit geldt dat de afstand tot een gekozen referentie wordt bepaald. Bij de implementatie van de EKI-methode in BIODIV zijn een aantal uitgangspunten van belang die uitgebreid worden onderzocht en gebruikt in de VIJNO-toepassing voor het scenario compact bouwen en werken in Nederland (voortzetting huidig beleid). In de toepassing zijn effecten van ruimtelijke- en milieumaatregelen op natuurkwaliteiten en natuurwaarden beschreven en voorspeld voor natuurtypen (NT's), sub-fysisch geografische regio's (sub-FGR's), fysisch geografische regio's (FGR's) en voor heel Nederland.

De mate van voorkomen van een groot aantal geselecteerde plantensoorten is als variabele voor de kwaliteit gekozen. Er zijn twee scenario-varianten voor de milieukwaliteit en de ruimtelijke ordening in 2020 onderzocht die verschillen in economische ontwikkeling: European Competition (EC) en Global Competition (GC). 1950 is als referentiejaar gebruikt voor het bepalen van de natuurkwaliteit. Voor de kwantiteit-berekening is het gehele oppervlak van de ruimtelijke eenheid exclusief bebouwd gebied als referentie genomen. De uitkomst van de berekeningen laat zien dat de natuurkwaliteit in Nederland zal toenemen van 25% in 1999 tot 40% in 2020, vooral als gevolg van anti-verdrogingsmaatregelen. Emissiebeperking in de scenario's van verzurende en vermestende stoffen is te gering om een belangrijk effect op de kwaliteit te hebben. De natuurwaarde zal bij gelijkblijvend areaal toenemen van 4% in 1999 tot 6,5% in 2020. Uitbreiding van het areaal natuur met 2000 vierkante km heeft als gevolg dat de natuurwaarde zal uitkomen op 9% in plaats van 6,5%. In de geplande nieuwe natuur wordt een kwaliteit verwacht die vergelijkbaar is met die van de bestaande natuur. Hierbij wordt verondersteld dat het overschot aan nutriënten in 10 tot 20-tal jaren is verdwenen. De beleidsscenario's, EC en GC, wijken in resultaat nauwelijks van elkaar af.