Nederland op weg naar een circulaire economie

De notitie is een Nederlandstalige samenvatting van de eerder verschenen PBL policy brief ‘Addressing international impacts of the Dutch circular economy transition’, die is geschreven op verzoek van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze policy brief plaatst de transitie naar de circulaire economie in de context van de Sustainable Development Goals (SDG's) van de Verenigde Naties en neemt daarmee een breder perspectief dan het Nederlandse circulaire-economiebeleid, dat focust op milieu-impact en leveringszekerheid.

Risico's bepaald door zowel lokaal als Nederlands beleid

Of de Nederlandse transitie naar een circulaire economie vooral kansen of vooral risico’s voor lage- en middeninkomenslanden oplevert, wordt niet alleen bepaald door het beleid in die landen zelf, maar ook door het Nederlandse beleid ten aanzien van circulaire economie. Mogelijke risico’s zijn een verhoogde druk op voedselsystemen en natuur door meer gebruik van biomassa, en verlies van werkgelegenheid bij de winning van grondstoffen en in de maakindustrie als gevolg van strengere productstandaarden en een afnemende vraag naar goederen. Daarnaast bestaat het risico dat nadelige effecten van de huidige lineaire economie, zoals slechte arbeidsomstandigheden en vervuiling bij de verwerking van afgedankte spullen, zich herhalen in de circulaire economie.

Waarborgen en samenhang in beleid nodig

Om de risico’s van de Nederlandse circulaire-economietransitie voor lage- en middeninkomenslanden zoveel mogelijk te mitigeren en kansen te benutten zijn waarborgen in het Nederlandse circulaire-economiebeleid nodig. Denk aan waarborgen voor het realiseren van leefbaar loon, goede werkomstandigheden, duurzame productieprocessen, en het tegengaan van broeikasgasemissies en ontbossing. Ook is goede afstemming nodig tussen circulaire-economiebeleid, handelsbeleid en ontwikkelingssamenwerking. Specifieke beleidsopties zijn onder meer investeren in kennis en data over handel en de effecten daarvan, het integreren van de circulaire economie in bestaand beleid en programma's, en het betrekken van lage- en middeninkomenslanden bij het ontwerpen en uitvoeren van circulaire-economiebeleid.