Onzekerheid in geintegreerde assessment modellen. Een op culturele perspectieven gebaseerde methode

Met de huidige methoden van onzekerheidsanalyse is het niet mogelijk om alle bronnen en typen onzekerheden zichtbaar te maken, kunnen onzekerheden niet op een systematische, consistente en coherente manier geclusterd worden en worden onzekerheden niet op een voor beleidsmakers begrijpelijke manier gepresenteerd. In dit rapport introduceren we een methode waarmee onzekerheden ten gevolge van onenigheid tussen experts en subjectieve beoordeling zichtbaar en hanteerbaar worden gemaakt en waarmee het mogelijk is onzekerheden op een systematische manier consistent en coherent te clusteren.

Omdat subjectieve beoordeling en onenigheid tussen experts optreden doordat mensen verschillende perspectieven hebben, stellen wij perspectief-gebaseerde alternatieve modelroutes voor om dergelijke onzekerheden te analyseren. Alternatieve modelroutes zijn modelinterpretaties waarin onzekerheden 'ingekleurd' worden door (voor)oordelen en preferenties van een bepaald perspectief. In andere woorden, de interpretaties van onzekerheden worden geclusterd met behulp van verschillende perspectieven. De alternatieve modelroutes worden gebruikt om onzekerheid te vertalen in risico van beleidsstrategieen. Rekening houdend met het feit dat beleidsmakers gewend zijn aan het begrip risico als besluitvormingscriterium, denken wij dat de gepresenteerde benadering een nuttige bijdrage is aan de beoogde beleidsondersteunende rol van geïntegreerde assessment modellen.

De methodologie is toegepast op het fertiliteitssubmodel en het klimaat onderdeel van het mondiale kringlopenmodel van TARGETS, om de mogelijkheden en beperkingen van deze manier van onzekerheidsanalyse voor zowel het menselijke als het milieusysteem te verkennen. Voorlopige experimenten met de alternatieve routes in het fertiliteitsmodel laten zien dat de verschillen in projecties gemotiveerd en verklaard kunnen worden met behulp van de achterliggende interpretaties van de onzekerheden, in tegenstelling tot de traditionele methoden die slechts minima, maxima en beste schattingen laten zien. De evaluatie van onzekerheden in termen van risico's van beleidsstrategieën geeft aan welke onzekerheden ten gevolge van subjectieve beoordeling en onenigheid tussen experts het meest relevant zijn voor het politieke debat. Dergelijke inzichten kunnen gebruikt worden om de onderzoeksagenda op dan wel bij te stellen.

Experimenten met modellen voorzien van alternatieve model routes bieden de mogelijkheid om op een consistente en coherente manier beleidsscenario's te ontwikkelen. Vanwege vertraging in de modelontwikkeling was het niet mogelijk op tijd alternatieve routes in het kringlopenmodel te implementeren. De beschreven studie voor het thema klimaat dient bijgevolg beschouwd te worden als een haalbaarheidsstudie, waarvan het resultaat een kwalitatieve beschrijving van de alternatieve model routes in het kringlopenmodel is. Deze routes zullen in de komende maanden geïmplementeerd worden ten einde de consequenties van onzekerheden ten gevolge van subjectieve beoordeling en onenigheid tussen experts te kunnen analyseren en te verklaren.