Platinametalen in lucht

Samenvatting

De invoering van katalysatoren bij auto’s heeft geleid tot een toename van de concentratie van platinametalen in de lucht op leefniveau. Over de gezondheidseffecten van deze metalen is weinig tot niets bekend. Op basis van literatuurgegevens over de emissie van platinametalen uit katalysatorsystemen en met gegevens over de samenstelling van het Nederlandse wagenpark is een eersteordeschatting gemaakt van de in Nederland te verwachten concentratieniveaus.

Concentraties

De berekeningen leren dat de platinaconcentraties in Nederland variëren van 1,0 pg/m³ in achtergrondsituaties tot 4,2 pg/m³ in zwaar belaste situaties in steden. Voor palladium en rhodium zijn deze concentraties 1,0 tot 4,2 respectievelijk 1,0-2,3 pg/m³. De concentraties kunnen in het buitenland mogelijk hoger liggen, omdat het aandeel dieselauto’s daat groter is. Voor platina liggen deze niveaus ver onder het niveau waarbij effecten te verwachten zijn. Voor palladium en rhodium kan door het ontbreken van gezondheidsrelevante informatie geen uitspraak worden gedaan.

Geen meetgegevens voor Nederland

In Nederland zijn tot op heden geen metingen van de concentraties van platinametalen in lucht uitgevoerd. De berekende concentraties kunnen dan ook niet vergeleken worden met meetresultaten. Er is op dit moment in Nederland geen organisatie die een operationeel inzetbare analysemethode voor platinametalen in lucht met de gewenste gevoeligheid beschikbaar heeft. Er is echter (voor platina) een groot verschil tussen het berekende niveau en het niveau waarbij gezondheidseffecten verwacht zouden kunnen worden. Effecten zijn pas te verwachten bij een niveau van 15-150 ng/m³. Het ontbreken van meetgegevens voor platina wordt daarom op dit moment niet als problematisch gezien. De situatie voor palladium en rhodium blijft onduidelijk.