Promotie ‘Verhuisintenties, woonvoorkeuren en verhuisgedrag’

Overheidsdoelen

Eén van de overheidsdoelen op het terrein van wonen is dat mensen gemakkelijker stappen in hun wooncarrière kunnen zetten, zodat zij hun woonsituatie kunnen aanpassen aan veranderende wensen en omstandigheden. Vanuit deze doelstelling is het belangrijk om na te gaan waarom sommigen er wel in slagen hun verhuisintentie en woonwensen te realiseren, en anderen genoegen moeten nemen met een woning of woonlocatie die niet overeenkomt met hun aanvankelijke woonvoorkeur.

Verhuiskans

In haar proefschrift werpt Carola de Groot meer licht op de mechanismen die bijdragen aan de verschillen tussen geuite verhuisintenties en daadwerkelijk verhuisgedrag. Middels een innovatief longitudinaal databestand, waarin cross-sectionele woningbehoefteonderzoeken op individueel niveau zijn verrijkt met administratieve gegevens uit het longitudinale Sociaal Statistisch Bestand van het CBS, wordt aangetoond dat slechts één op de drie verhuisgeneigden daadwerkelijk is verhuisd. Daarnaast zijn sommige mensen verhuisd, terwijl ze dat aanvankelijk niet van plan waren. Verwachte en onverwachte levensloopveranderingen, zoals (echt)scheiding, bieden een extra of onverwachte stimulans om te verhuizen. Huurders die binnen de huursector willen verhuizen, hebben een kleinere verhuiskans dan verhuisgeneigde huiseigenaren en aspirant-huiseigenaren, wat mogelijk duidt op belemmeringen op verhuizen in de sociale huursector, zoals lange wachtlijsten en toewijzingscriteria.

Woonvoorkeuren

Het onderzoek wijst ook uit dat woonvoorkeuren vaak niet worden gerealiseerd. Hoewel mensen hun koopaspiraties deels afstemmen op de eigen sociaaleconomische situatie en de woningmarktomstandigheden, is slechts 31 procent van de aspirant-huiseigenaren erin geslaagd binnen twee jaar naar een koopwoning te verhuizen, 13 procent is naar een huurwoning verhuisd, en het merendeel is helemaal niet verhuisd. Tot slot is aangetoond dat plattelandsbewoners niet stelselmatig worden verdrongen door relatief koopkrachtige aspirant-nieuwkomers, zoals soms wordt gevreesd. Zowel in populaire als in minder populaire plattelandsgebieden realiseren plattelandsbewoners vaker hun landelijke locatievoorkeur dan aspirant-nieuwkomers. Stedelingen met een landelijke locatievoorkeur verhuizen veelal weer naar een stedelijke woonomgeving.

Sinds de afronding van haar studie Economie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam in 2005 is Carola de Groot werkzaam bij het PBL. Als onderzoeker is zij voornamelijk betrokken bij onderzoeken op het terrein van wonen en verhuisgedrag. In 2006 startte ze met haar promotieonderzoek onder begeleiding van prof. dr. Clara H. Mulder (promotor, Universiteit van Groningen) en dr. Dorien Manting (co-promotor, PBL). Tijdens haar promotieonderzoek heeft zij met Dorien Manting en Sanne Boschman gewerkt aan de PBL-publicatie ‘Verhuiswensen en verhuisgedrag in Nederland. Een landsdekkend onderzoek’, welke in het verlengde ligt van haar proefschrift.