QuickScan Hoofdlijnennotitie Ontwikkeling en beheer van natuur in Nederland

Goede leefgebieden voor twee derde van de internationaal beschermde soorten

Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen (VHR) geven aan dat landen moeten zorgen voor een ‘gunstige staat van instandhouding’ voor te beschermen planten- en diersoorten. Het gaat echter niet goed met de Nederlandse biodiversiteit. Daarom is Nederland nu al verplicht om passende maatregelen te nemen om verdere verslechtering te stoppen. Vergeleken met de huidige situatie (peiljaar 2010) – waarin voor ruim 45 procent van alle doelsoorten van de VHR de condities voldoende zijn voor duurzame instandhouding – betekent de Hoofdlijnennotitie een duidelijke verbetering, tot ruim 65 procent in 2027.

Uitvoering afspraken cruciaal voor kwaliteitswinst

Met de extra financiële middelen en het beëindigen van het grond-voor-grond principe, waarbij de uitbreiding en inrichting van natuur gefinancierd werd uit de verkoop van natuur, kan de uitvoering worden vlot getrokken. Belangrijke vraag is nu hoe provincies de uitvoering kunnen optimaliseren. Want de keuzes die de provincies gaan maken zijn cruciaal voor de te bereiken effecten.
De effecten van de Hoofdlijnennotie kunnen groter zijn dan nu is berekend als sommige risico’s worden afgedekt, zoals de korting op natuurbeheer, of sommige kansen worden benut, zoals een verhoging van de effectiviteit van agrarisch natuurbeheer, of als de provincies met nieuwe partners cofinancieringsmogelijkheden vinden. De berekende effecten kunnen ook lager uitvallen als de voorgestelde maatregelen niet optimaal worden uitgevoerd. Het is uit oogpunt van ecologie het meest effectief om de financiële middelen ruimtelijk zo doelgericht mogelijk in te zetten en dominante oorzaken van verlies van biodiversiteit tegen te gaan.

Verbreding natuurbeleid biedt kansen op samenwerking met partners

De Hoofdlijnennotitie ambieert het natuurbeleid te verbreden door combinaties te zoeken tussen natuur en andere sectoren, zoals recreatie en landbouw. Rijk en provincies zullen actief moeten zoeken naar nieuwe partners en verkennen welke wensen die partijen hebben. Het opstellen van een gezamenlijke toekomstvisie en het uitwerken van de verbrede natuurambities uit de Hoofdlijnennotitie zullen helpen om kansen voor natuur te creëren en te benutten.

De QuickScan in perspectief tot eerdere doorrekeningen van het PBL

Het PBL heeft op verzoek van het Interprovinciaal Overleg en het ministerie van Economische Zaken deze  QuickScan uitgevoerd van de effecten van het beleid uit de Hoofdlijnennotitie ‘Ontwikkeling en beheer van natuur in Nederland’.  Deze Hoofdlijnennotitie bouwt voort op eerdere afspraken tussen het Rijk en de provincies, zoals het Onderhandelingsakkoord decentralisatie Natuur en het Natuurakkoord. Ook deze akkoorden zijn eerder door het PBL doorgerekend.