Samenhang in de Delta: op weg naar een integrale visie en goed afgestemde investeringsbeslissingen

Het Planbureau van de Leefomgeving (PBL) en verschillende directeuren-generaal van de ministeries discussieerden op 7 maart tijdens een themabijeenkomst over kansrijke perspectieven en een integrale benadering voor de Rijn-Schelde Delta. Dit cahier is een verslag van deze bijeenkomst en geeft een impressie van de gevoerde discussies en van de uitkomst van de bijeenkomst.

Gezamenlijk beeld voor de lange termijn nodig

Een gezamenlijke visie geeft alle betrokkenen duidelijkheid over de doelen en een context waarbinnen plannen op verschillende schaalniveaus gemaakt kunnen worden. Dit stelden de betrokken directeuren-generaal tijdens de bijeenkomst vast. In Nederland is het ruimtelijk beleid gedecentraliseerd. Hierdoor kunnen lokale kennis en ambities leiden tot slimme, gebied-specifieke oplossingen. Maar de effectiviteit van lokale investeringen is niet onafhankelijk van besluiten op Rijksniveau. Het is daarom zaak om de mogelijke keuzes van het Rijk te bezien in samenhang met wat de provincies en gemeenten met het gebied voor ogen hebben. De directeuren-generaal vinden het een taak van het Rijk om de mogelijke samenhang te schetsen en op hoofdlijnen de regie te voeren.

Visie alleen niet voldoende

In de Rijn-Schelde Delta komt een groot aantal opgaven bij elkaar, zoals de verdere intensivering van de scheepvaart, het zoeken naar nieuwe economische perspectieven, het verbeteren van de ecologische kwaliteit van de delta, het omgaan met hoge rivierafvoeren, en het organiseren van een adequate zoetwatervoorziening. In zo’n complexe situatie is alleen een visie niet voldoende, want waar en waarmee moet je beginnen als alles met elkaar te maken heeft? Het gevaar bestaat dat de verschillende partijen gaan ronddraaien in mooie algemene visies en dan op elkaar gaan wachten. De deelnemers van de themabijeenkomst noemden een aantal voorwaarden om van een visie tot maatregelen te kunnen komen:

• Bestuurders en andere betrokken partijen hebben beschikking over betrouwbare, onafhankelijke en in de tijd consistente informatie
• Alle betrokkenen hebben hetzelfde beeld voor ogen
• Partijen zoeken samen naar interessante oplossingen; en zorgen dat de effecten en kosten van verschillende maatregelen op hoofdlijnen bekend zijn
• Het is duidelijk welke maatregelen met elkaar samenhangen, in welke volgorde ze moeten worden uitgevoerd en welke partijen voor de verschillende stappen verantwoordelijk zijn

Vervolg op het cahier

Tijdens de bijeenkomst is besproken of en hoe het PBL zou kunnen bijdragen aan het tot stand komen van een integrale lange-termijn visie voor de Rijn-Schelde Delta. De uitkomst van de discussie was een concreet verzoek aan het PBL om, anders dan op nationaal niveau, de kennis en ervaring nu in te zetten voor het ondersteunen van een beleidsproces op regionale schaal, waarbij het verbinden van de opgaven op Rijksniveau en op decentraal niveau cruciaal is. Het PBL is als vervolg op de themabijeenkomst in gesprek gegaan met departementen, provincies,  het Deltaprogramma en verschillende onderzoeksinstituten over de mogelijke opzet van een project.