Schatting van de incidentie en sociale kosten van darmkanker

Minder risico op darmkanker rechtvaardigt nitraatbeleid voor drinkwater

Momenteel zijn gezondheidskosten door nitraat in drinkwater erg onzeker en niet gekwantificeerd. Dit belemmert een goede evaluatie van het huidige nitraatbeleid en van maatregelen in de landbouw en door drinkwaterbedrijven voor het oplossen of voorkomen van verontreiniging van het drinkwater door nitraat. Een schatting van de gezondsheidsschade voor de samenleving door nitraat is ook relevant voor een meer integrale beoordeling van het stikstofbeleid van landen en de EU, vanuit een perspectief van welzijn optimalisatie. De overkoepelende vraag is namelijk tot welke hoogte de maatschappelijke kosten van stikstofmaatregelen, met inbegrip van hun consequentie voor de beschikbaarheid van voedsel en energie, opwegen tegen de maatschappelijk baten van deze maatregelen voor de menselijke gezondheid, biodiversiteit en klimaat.

Methoden

Enkele epidemiologische studies suggereren dat er een verband is tussen darmkanker en nitraat in drinkwater. In een studie voor Iowa in de VS werd een verdubbeling van het risico op dikke darmkanker gevonden voor mensen met een meer dan mediane consumptie van vlees en die gedurende meer dan tien jaar waren blootgesteld aan drinkwater met een nitraat (NO3) concentratie van meer dan 25 mg / L. Met dit gegeven is de maatschappelijke gezondheidsschade door nitraat voor 11 EU lidstaten, waaronder Nederland geschat. Belangrijke gegevens voor de betreffende landen hierbij waren incidentie (het voorkomen) van kanker, nitraatuitspoeling en de drinkwaterinfrastructuur en de maatschappelijke waardering voor gezondheid en leven. Tot slot zijn deze kosten tentatief vergeleken met de kosten van nitraatmaatregelen in de drinkwaterbereiding en met maatschappelijke baten van nitraat als meststof.

Resultaten

We schatten de toename van de incidentie van darmkanker in de EU11 door nitraatverontreiniging van drinkwater bereid uit grondwater op 3%. Dit komt overeen met een populatie-gemiddeld gezondheidsverlies van 2,9 euro per inwoner of 0,7 euro per kg nitraat-N uitspoeling van meststoffen. Voor Nederland is de toename van de incidentie ongeveer 2% (ongeveer 100 extra gevallen per jaar), de maatschappelijke schade op 20 miljoen euro per jaar (1,3 euro per inwoner) en 0,2 euro per kg nitraat-N uitspoeling.

Conclusies

Onze kosten schattingen geven aan dat de huidige maatregelen in de EU11 om de overschrijding van 50 mg / L NO3 te voorkomen waarschijnlijk leiden tot welvaartsgroei van de samenleving en dat er ook ruimte is voor strengere of aanvullende maatregelen, bijvoorbeeld door minder stikstofbemesting. Onze huidige schatting van de sociale kosten is erg onzeker, bijvoorbeeld omdat we maar één type kanker beschouwen, ons baseren op één epidemiologische studie in Iowa, en stevige aannames moeten maken over blootstelling aan nitraat in drinkwater via publieke en vooral private drinkwatervoorzieningen. Onze resultaten onderstrepen in ieder geval de noodzaak van verbeterde epidemiologische studies.

Zie ook eerdere publicaties:

• Is het gebrek aan bewijs voor gezondheidsrisico’s van nitraat een reden om de huidige nitraatnorm voor drinkwater (50 mg/l) te verhogen?
• Wanneer levert nitraat een gezondheidsrisico?