Toxicity of coarse and fine particulate matter from sites with contrasting traffic profiles

Toxiciteit van grove en fijne fracties in fijn stof voor locaties met verschillende verkeersprofielen

Verschillende fractie in fijn stof

Ondanks dat de schadelijkheid van fijn stof nog grotendeels onbegrepen is, lijkt in het heterogene fijnstofmengsel niet elke component gezondheidskundig even belangrijk. De zeezout-, sulfaat- en nitraatfracties zijn op basis van toxicologische beoordelingen vrijwel onschadelijk. Aan het roetdeel uit verbrandingsprocessen wordt wél een belangrijke rol toegekend omdat juist déze fractie na inademing ontstekingsreacties en neurologische veranderingen kan opwekken. De reacties kunnen een verklaring betekenen voor de bij fijnstof blootstelling waargenomen verergering van bestaande hart- en longaandoeningen waarbij dezelfde soort mechanismen een rol spelen.

Roetfractie in fijn stof belangrijk

Beleidsmaatregelen gericht op het structureel terugdringen van deze roetfractie door beperking van de directe uitstoot van fijn stof van verbrandingsprocessen, worden door het MNP als kosteneffectief en doelmatig aangemerkt om gezondheidsrisico’s van fijn stof terug te dringen. Recent heeft de WHO echter gesteld dat er op dit moment nog te weinig gezondheidsgegevens zijn om de bijdrage van de verschillende bronnen en fijnstoffracties aan gezondheidseffecten te kunnen kwantificeren en een meer gerichte risicoschatting op te stellen. Er komen echter wel steeds meer aanwijzingen voor een direct verband tussen verkeersemissies en gezondheidseffecten, waarbij de roetfractie, en de componenten die daar mogelijk aan zijn geadsorbeerd, een belangrijke rol kan spelen.

Kader van het onderzoek

Het onderzoek maakte deel uit van het EU HEPMEAP project, waarbij in een hybride opzet luchtkwaliteit, toxicologie en epidemiologie van fijnstof blootstelling aan elkaar werd gekoppeld.

Enkele onderzoeksresultaten

Fijn stof, zowel ‘coarse particles (PM10-2.5) als ‘fine particles’ (PM2.5-0.1), werd verzameld op verkeersrijke en verkeersarme locaties in Europa en vervolgens toegediend aan proefdieren om de toxiciteit te bepalen. Opvallende bevindingen uit het onderzoek zijn dat 1) zowel ‘coarse’ als ‘fine’ fijnstof allerlei toxische reacties kunnen opwekken, en dat 2) fijnstof van verschillende locaties verschillende effecten kunnen hebben in de zin dat fijnstofmonsters van verkeersrijke locaties een hogere toxiciteit lijken te hebben. Een dergelijk beeld strookt met de epidemiologische bevindingen over contrasten in gezondheidseffecten.