Verdergaand besparingsbeleid

Volgens de Referentieramingen Energie en Emissies bedraagt het tempo van energiebesparing momenteel 1% per jaar, en het is de verwachting dat dit zo blijft bij bestaand beleid. In het Energierapport 2005 "Nu voor later" is de intentie uitgesproken om te komen tot een tempo-verhoging van 1,3% vanaf 2008 en 1,5% na 2012, mede uitgaande van maatregelen in Europees kader. Het rapport van de VROM-raad en Algemene Energieraad gaat verder en bepleit een besparingstempo van 2%. Ook bij de Tweede Kamer leeft de wens om meer te doen aan besparing, getuige de motie Van der Ham/Spies die eveneens het energiebesparingtempo wil opvoeren tot 2% per jaar.

In het Energierapport 2005 is aangegeven dat nieuwe energiebesparinginstrumenten nodig zijn. Daarbij wordt een belangrijke rol toebedeeld aan Energiebesparingcertificaten, ook wel Witte Certificaten genoemd. Binnen het Ministerie van Economische Zaken is een project gestart in augustus 2005 met dat onderwerp.

Een aantal studies van het potentieel van energiebesparing in Nederland zijn of worden momenteel uitgevoerd. Zo hebben we kwantitatief onderbouwd hoeveel besparing nog mogelijk is te realiseren op een voor de eindverbruiker rendabele wijze. Tevens is verkend wat mogelijk is met een systeem van Witte Certificaten. Ook het Bureau Ecofys komt regelmatig met potentieelstudies uit en heeft onder meer de onderbouwing geleverd voor het rapport van de VROM/AER-raad. ECN en MNP inventariseren in opdracht van het Ministerie van VROM mogelijkheden voor de reductie van broeikasgasemissies. Dit mondt uit in het Optiedocument dat dit jaar wordt afgerond. Ook voor het Optiedocument wordt onderzocht wat het potentieel aan CO2-reductie door energiebesparing is en hoe dat kan worden geïnstrumenteerd. In de genoemde potentieelstudies worden het beleid en de randvoorwaarden nog niet zodanig gespecificeerd dat een schatting gemaakt kan worden van de daadwerkelijke realisatie. Praktische barrières kunnen besparing belemmeren en het uiteindelijk ingezette beleid is vaak minder eenvoudig en robuust dan bij de potentieelbepaling wordt verondersteld.

In dit artikel wordt eerst een uitstapje gemaakt naar de achterliggende doelen van energiebesparing. Van de instrumenten in het Nederlandse energiebeleid wordt vervolgens aangegeven welk effect ze hebben op energiebesparing. Aan de hand van het potentieel aan energiebesparing en de mogelijke barrières wordt vervolgens aangegeven waar het beleid zich op kan richten. Dit geeft een antwoord op de hoofdvraag:

Wat zijn de mogelijkheden voor verdergaand energiebesparingsbeleid?

Naast besparingsbeleid wordt verkend of ook beleid gericht op minder energiegebruikende acti-viteiten een bijdrage kan leveren aan de doelen van het energiebeleid. Een kwantitatieve raming van het realiseerbare energiebesparingtempo wordt mede om die reden niet gegeven.

Er is nog aanzienlijke energiebesparing te bereiken, ook tegen lage nationale kosten. Dat kan ten dele met nieuwe instrumenten maar ook door intensivering van bestaande instrumenten. Het is echter niet eenvoudig, want er zijn veel factoren die doeltreffend energiebeleid in de weg staan. Niet alleen besparing, maar ook beleid gericht op vermindering van de energievragende activi-teiten kan een belangrijke rol spelen voor de doelen van het energiebeleid. Minder energiege-bruik is mogelijk door ontwikkeling van nieuw beleid, zoals de kilometerheffing, materialenbeleid, en eventueel ook met een systeem van Witte Certificaten. Belangrijke beleidskeuzes dienen nog te worden gemaakt om het beschikbare potentieel te benutten, en diverse barrières dienen daarbij nog te worden geslecht. Een concrete, sectorspecifieke aanpak is daarvoor nodig.