Verkenning energietransitie industriecluster Rotterdam

CCS dominante oplossingsrichting; elektrificatie gaat nog moeizaam

Er liggen veel plannen voor verduurzaming van productieprocessen. Afvang en opslag van CO₂ (CCS) zal de komende decennia een belangrijke rol spelen in het terugbrengen van CO₂-emissies. Een aantal CCS-projecten ligt op koers om over enkele jaren gerealiseerd te zijn. CCS kan in Rotterdam door de relatief lage kosten en groot potentieel op langere termijn de opschaling van meer duurzame technologische richtingen echter vertragen.

Een flink aantal andere plannen heeft nog niet de concrete voorbereidingsfase bereikt. De beleidsmatige ondersteuning schiet nog tekort om een aantal specifieke grootschalige projecten te realiseren. Onder andere elektrificatie van de industriële warmtevoorziening komt nog maar aarzelend op gang. Ook is elektrificatie soms onzeker door het mogelijke alternatief van waterstof op langere termijn.

Tijdige besluitvorming infrastructuur cruciaal

Snelle besluitvorming over capaciteit, tracé en beoogd realisatiemoment van infrastructuur voor CO₂, elektriciteit en warmte is cruciaal om onzekerheid bij marktpartijen weg te nemen. Daardoor kunnen meer optimale keuzes worden gemaakt, ook voor de langere termijn.

Meer aandacht nodig voor mogelijk kleinere omvang van de basischemie

In de Havenvisie en het Rotterdams klimaatakkoord wordt voor 2050 gestreefd naar een CO₂-neutrale raffinage en chemie, en een circulair haven- en industriecomplex. Hoewel er consensus is over het verminderen van de productie van fossiele brandstoffen door de raffinagesector, zal een circulaire haven en industrie ook een kleinere omvang van de basischemie tot gevolg hebben. Productie van kunststoffen zal op lange termijn vooral plaatsvinden door hergebruik en mechanische recycling en met een veel beperkter gebruik van koolstofhoudende grondstof in de chemische industrie. De gevolgen hiervan voor de haven en industrie zijn potentieel groot en verdienen meer aandacht.