WLO-klimaatscenario’s en de waardering van CO2-uitstoot in MKBA's

De klimaatscenario’s van de Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (WLO) hebben gevolgen voor de manier waarop in een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) met CO2-baten moet worden omgegaan. Deze baten worden niet meer gebaseerd op de prijzen voor CO2 uit het Europese emissiehandelsstelsel (ETS), maar moeten gebaseerd zijn op de efficiënte CO2-prijzen.

Efficiënte CO2-prijzen

Voor het bepalen van de CO2-baten van een maatregel moeten in MKBA’s voortaan de efficiënte CO2-prijzen worden gebruikt. Deze efficiënte prijzen staan vermeld in de tabel. Het efficiënte prijspad geeft tussen nu en 2050 de CO2-prijzen weer die nodig zijn om de cumulatieve CO2-reductie in een scenario tegen de laagst mogelijke kosten te realiseren. Met een eventueel waterbedeffect hoeft bij gebruik van deze WLO-scenario’s geen rekening te worden gehouden mits gebruik gemaakt wordt van de efficiënte prijzen.

Tabel Efficiënte en ETS-prijs van een ton CO2 (in euro per ton) in de twee scenario’s en de tweegradenonzekerheidsverkenning.

    2015 2030 2050
Hoog Efficiënte prijs 48 80 160
  ETS-prijs  5 40 160
Laag Efficiënte prijs 12 20  40
  ETS-prijs  5 15  40
2oC Efficiënte prijs 60-300 100-500 200-1000
  ETS-prijs  5 100-500 200-1000

De scenario’s van de Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (WLO2015) zijn ontwikkeld om in ex-ante analyses, zoals een MKBA, rekening te kunnen houden met onzekere toekomstige ontwikkelingen. Voor klimaat bestaat de onzekerheid vooral uit de mate waarin de wereld tot gezamenlijke afspraken komt en zichzelf daaraan kan houden. Die onzekerheid komt tot uitdrukking in de mate waarin de wereld erin slaagt om de CO2-uitstoot te beperken. Voor elk van de scenario’s is uitgegaan van een CO2-uitstootbudget voor de rest van de eeuw en een daaraan gekoppelde uitstootreductie. Het CO2-uitstootbudget zegt hoeveel CO2 er maximaal nog in de atmosfeer terecht mag komen om binnen de per scenario gestelde klimaatdoelstelling voor deze eeuw te blijven. Voor scenario Hoog is het uitstootbudget lager en de uitstootreductie hoger dan in referentiescenario Laag. Maar ook in Hoog bereiken we het tweegradendoel niet. Naast deze twee referentiescenario’s is ook nog een onzekerheidsverkenning gemaakt waarin het tweegradendoel wel wordt bereikt.

ETS-prijzen in WLO geen indicatie efficiënte prijs

Om deze emissiereducties te halen is zowel Europees als nationaal beleid nodig. Binnen een scenario wordt ervan uitgegaan dat dit beleid zo is vormgegeven dat de emissiereductie tegen zo laag mogelijke (maatschappelijke) kosten wordt gehaald. Een MKBA van een klimaatmaatregel laat zien of die maatregel efficiënt bijdraagt aan het halen van de emissiereductie in dat scenario. De vraag die dan wordt beantwoord, is of een nieuwe maatregel of een nieuw project ‘beter’ is dan het in het scenario impliciet reeds meegenomen beleid. Voor het bepalen van de maatschappelijke baten is een prijs voor CO2 nodig. De WLO presenteert echter alleen ETS-prijzen. Dit zijn niet de prijzen waarbij de CO2-uitstootreductie efficiënt is; daarom zijn ze niet geschikt om in een MKBA te gebruiken. Deze notitie gaat in op de invulling van die efficiënte CO2-prijzen en is daarmee een aanvulling op de WLO-scenario’s.

Auteurs

Rob Aalbers (CPB), Gusta Renes (PBL), Gerbert Romijn (CPB)

Kenmerken

Publicatietitel
WLO-klimaatscenario’s en de waardering van CO2-uitstoot in MKBA's
Publicatiedatum
6 december 2016
Publicatie type
Publicatie
Productnummer
2587