Milieu in Europa — Toestand en Verkenningen 2020

Europa moet manieren vinden om ingrijpende veranderingen te bewerkstelligen in de maatschappelijke systemen die Europeanen voorzien in hun levensbehoeftes zoals voedsel, energie en mobiliteit. Het zijn met name deze systemen die impact hebben op het milieu, het klimaat en de gezondheid. 

De SOER bevat een breed overzicht van de milieukwaliteit in Europa en maak daarbij ook vergelijkingen tussen landen. In enkele gevallen komt Nederland opvallend naar voren. Zo scoort Nederland erg goed op de indicator voor efficiënt materiaalgebruik in de vergelijking tussen Europese landen (alleen Zwitserland doet het beter). Voor het recyclen van huishoudelijk afval is er voor Nederland een vierde plaats, met als kanttekening dat er in Nederland relatief veel capaciteit bestaat om het huishoudelijk afval te verbranden. Verder benoemt het EEA het succes van de stroomversnelling (Energiesprong) als een positief Nederlands voorbeeld van een transitieaanpak.

Grote opgaven voor Nederland

Het EEA-rapport komt tot vergelijkbare conclusies als het PBL eerder in de Balans van de Leefomgeving 2018. Beide rapporten constateren dat zowel het klimaat- als het landbouwbeleid in een beslissende fase zijn beland. Zonder ingrijpende veranderingen in deze systemen blijven de opgaven voor de leefomgeving groot. Voor Nederland betekent dit met name een te hoge uitstoot van broeikasgassen om aan de klimaatdoelstellingen te kunnen voldoen, delen van de landbouw lopen hard tegen maatschappelijke en ecologische grenzen aan en de biodiversiteit staat sterk onder druk.

In het EEA-rapport worden zeven lijnen uitgezet waarlangs actie ondernomen moet worden om de overgang naar een duurzaam Europa mogelijk te maken. Bijvoorbeeld het bevorderen van innovatie in de hele samenleving, toonaangevende internationale acties op het gebied van duurzaamheid en de ontwikkeling van meer systemische, op de lange termijn gerichte beleidskaders en bindende doelstellingen.