Nederland klaar voor klimaatadaptatie met natuur?
De natuur kan een rol spelen in het aanpassen van gebieden aan de gevolgen van klimaatverandering, bijvoorbeeld door ecosysteemdiensten zoals opvang en berging van water. Zulke natuurinclusieve oplossingen zijn vooral kansrijk als een conventionele aanpak zoals dijkversterking onmogelijk of te kostbaar is. Dit is de belangrijkste conclusie uit een evaluatie van tien projecten van de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers. De evaluatie maakt deel uit van het PBL-programma Natuurlijk Kapitaal Nederland.
Inzet van natuurinclusieve oplossingen voor klimaatadaptatie is nog geen gemeengoed. Om de acceptatie van natuur in klimaatadaptatie te kunnen versnellen, zijn pilotprojecten en de moed om te experimenteren van essentieel belang. Het is van groot belang dat daarbij een centrale, ‘groene’ trekker aanwezig is, die niet alleen oog heeft voor het koppelen van ambities, maar ook voor de gevoeligheden binnen een plangebied. Toepassing lijkt vooral mogelijk in gebieden met beperkte landschappelijke waarden en gevestigde belangen. Regelgeving over natuur kan zowel beperkend als stimulerend werken voor het zoeken naar een natuurinclusieve, innovatieve oplossing. Het kan kansen tegenhouden maar ook kaders zetten die kansen juist stimuleren.
Klassiek innovatiedilemma
Innovatieve natuurinclusieve oplossingen vormen een uitdaging: hoe verzeker je een waterbeheerder dat een degelijke maar nog weinig toegepaste methode erin zal slagen om een overstroming te voorkomen? Spelregels en stakeholders bepalen of een oplossing gelegitimeerd is. Hoe groter de belangen, hoe krapper de bewegingsruimte om te experimenteren. Dit is een klassiek innovatiedilemma: voorbeelden zijn hard nodig om de werking van een innovatie aan te tonen, maar er is weinig gelegenheid om ze te creëren.
Natuurinclusieve klimaatadaptatie
Als vervolg op deze evaluatie onderzoekt het PBL op dit moment mogelijkheden voor de overheid om een natuurinclusieve aanpak van klimaatadaptatie te faciliteren en stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan een verbreding van de spelregels rondom officieel erkende waterveiligheidsmodellen.
Natuurlijk Kapitaal Nederland
In het programma Natuurlijk Kapitaal Nederland werkt het PBL aan concrete handvatten voor ondernemers en overheden om te komen tot natuurinclusieve investerings- en beleidsbeslissingen. Voor haar onderzoek neemt het PBL deel in actuele praktijkprojecten in heel Nederland en evalueert bestaande praktijkvoorbeelden.
