Langer zelfstandig wonende ouderen verduurzamen hun huis niet zomaar
Van ouderen wordt steeds meer zelfredzaamheid verwacht, bijvoorbeeld in de organisatie van hun zorg en ondersteuning. Ouderen moeten daarnaast aan de slag met het verduurzamen van hun woningen. Beleidsdoelen rond zorg en de energietransitie leiden tot een stapeling van verantwoordelijkheden bij huishoudens. Beleidsmakers uit de verschillende domeinen lijken hier nog te weinig oog voor te hebben. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het PBL.
Geld is voor iedere eigenaar een belangrijke randvoorwaarde om zijn woning te kunnen verduurzamen. Financiële prikkels om te verduurzamen hebben ouderen niet echt. De uitgaven aan de energierekening stijgen weliswaar, maar zetten nog niet aan tot actie. Verhuizen naar een zuiniger woning betekent namelijk in veel gevallen een forse stijging van de woonlasten, en de terugverdientijd voor investeringen is vaak te lang.
Tot slot lenen ouderen niet graag: investeringen worden het liefst gefinancierd met spaargeld. Van dat spaargeld moeten ook andere investeringen worden gedaan, zoals regulier onderhoud en (een bijdrage) aan zorg en ondersteuning. Door de stapeling van doelen is het spaargeld vaak niet toereikend voor vergaande verduurzaming.
Verduurzamen woning als weloverwogen besluit
Motivatie is een minstens even belangrijke voorwaarde als geld. Uit het onderzoek blijkt dat vooral de meer gangbare investeringen als dubbelglas gedaan worden.
Echt doorpakken komt ook bij ouderen voor, maar gebeurt nog niet veel. Veel ouderen maken weloverwogen afwegingen bij hun investeringen. Zo houden zij bij hun financiële inschattingen niet alleen rekening met kosten en baten, maar ook met risico’s. Overwegingen als 'hoe lang leef ik nog?' en 'hoe zinvol is een traplift als ik dementeer en de weg in mijn buurt kwijt raak?'.
Ook andere wensen en noodzakelijke uitgaven worden meegenomen in hun afwegingen. Gewoon lekker leven is ook belangrijk.
Consequenties voor energietransitie
Wordt de energietransitie nu geremd door de vergrijzing? Er zijn genoeg ouderen die niet kunnen verduurzamen, maar er zijn er ook een boel die dat wél kunnen. En lang niet alle ouderen hebben er interesse in, maar er zijn ook ouderen die het wél interessant vinden. Het glas is zowel halfvol als halfleeg.
Mogelijk kan een slimme combinatie van financiële prikkels en ontzorgen bij investeringen het glas iets verder vullen. Voor het maken van beleid is een integraal perspectief op de financiële positie van ouderen in ieder geval van groot belang.
