IPCC: uitstel maakt kosten klimaatbeleid hoger

Dat staat in het syntheserapport van het VN-Klimaatpanel IPCC, dat vandaag is uitgekomen. In dit syntheserapport zijn nieuwe conclusies getrokken op basis van de kennis van de drie eerder verschenen delen van het vijfde IPCC rapport. Het rapport vormt een bijdrage aan nieuwe internationale klimaatafspraken die eind volgend jaar in Parijs moeten worden gemaakt.

Haast geboden voor beperking opwarming tot 2°C

Het is nu nog mogelijk om de mondiale opwarming te beperken tot 2°C. Hiervoor is het wel nodig dat alle landen samen de netto uitstoot van broeikasgassen in 2050 met 40-70% terug hebben gebracht, en aan het eind van de eeuw geheel tot nul. Dit brengt grote economische, technologische en bestuurlijke uitdagingen met zich mee. Hoe langer hiermee wordt gewacht, hoe groter de uitdagingen worden. Er is geen eenduidige en eenvoudige oplossing. Hiervoor is een combinatie nodig van publieke en private investeringen, innovatie, effectief bestuur en veranderingen in levensstijl.

Terugdringen uitstoot cruciaal, aanpassing aan klimaatverandering onvermijdelijk

Het kosteneffectief terugdringen van broeikasgasemissies kan door een combinatie van energiebesparing, gebruik van alternatieve energiebronnen, voorkomen van ontbossing en maatregelen om niet-CO₂ emissies te voorkomen. Dit levert vaak bijkomende voordelen op, zoals meer zekerheid in energievoorziening, betere luchtkwaliteit en een duurzame economie. Daarnaast is echter aanpassing aan klimaatverandering onvermijdelijk. Een voorbeeld van aanpassing is de vergroening van steden, wat kan leiden tot lager energie- en waterverbruik, wat kostenbesparing en positieve effecten op de gezondheid teweeg kan brengen.

Het klimaat verandert

Sinds de periode 1850-1900 is de gemiddelde temperatuur van de aarde met 0,9°C gestegen. Door de voortgaande uitstoot van broeikasgassen zal naar verwachting wereldwijd de temperatuur blijven stijgen, zonder klimaatbeleid zelfs mogelijk met enkele graden gedurende deze eeuw. Hierdoor neemt het risico van onomkeerbare of abrupte veranderingen in samenlevingen en natuurlijke systemen toe.

De zeespiegel is 19 cm gestegen ten opzichte van 1900 en zal gedurende deze eeuw doorstijgen, zelfs wanneer de uitstoot van broeikasgassen geheel gestopt wordt. Als de uitstoot doorgaat, is de stijging aanzienlijk hoger. Verdere opwarming leidt naar verwachting tot meer extreme weersomstandigheden, zoals zware buien en hittegolven, aantasting van de natuur en de voedselvoorziening, ondermijning van de energiezekerheid en meer conflicten en migratie.

Internationale afspraken zijn nu nodig

De landen van de VN hebben afgesproken te proberen de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 2°C ten opzichte van 1850. In EU-verband zijn onlangs nieuwe klimaat- en energiedoelen voor 2030 overeengekomen. Mondiaal is afgesproken om in 2015 in Parijs tot een nieuw klimaatakkoord te komen. Het nu vastgestelde Syntheserapport benadrukt de urgentie van nieuwe internationale afspraken en versterking van beleid op nationaal niveau. De toekomst is nu.

Nederland werkt aan nieuw klimaatbeleid

Nederland heeft in oktober 2013 een Klimaatagenda uitgebracht waarmee klimaatverandering wordt aangepakt door een combinatie van terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen en aanpassen aan klimaatverandering. In Nederland zijn de uitkomsten van eerdere IPCC-rapporten gebruikt voor de nieuwe KNMI klimaatscenario’s. De IPCC resultaten en de KNMI scenario’s vormen ook een belangrijke basis voor het ontwikkelen van de Nationale Adaptatie Strategie die in 2016 gereed zal zijn.

Nederlandse bijdrage aan IPCC proces

Het Syntheserapport van IPCC is deze week in Kopenhagen vastgesteld door wetenschappers en beleidsmakers uit 115 landen. Hiermee is het vijfde Assessment Report compleet. De eerdere rapporten gingen over 1) de natuurwetenschappelijke basis van klimaatverandering, 2) de effecten ervan op mens en natuur en de mogelijkheden voor aanpassing, en 3) de opties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen; zij zijn in het najaar van 2013 en het voorjaar van 2014 al verschenen. Aan het syntheserapport heeft een wereldwijd team van wetenschappers meegeschreven;  Prof dr. Detlef van Vuuren van het PBL was een van de hoofdauteurs. De totstandkoming van het rapport stond onder leiding van Dr Leo Meyer, die als Hoofd van de Technical Support Unit Synthesis Report vanuit het PBL het gehele proces heeft gecoördineerd.

Meer informatie

• Benoeming PBL-klimaatonderzoeker bij IPCC