Parijsdoelen alleen haalbaar als mondiale investeringen substantieel verschuiven

Dat zijn de voornaamste conclusies van een internationaal team van wetenschappers, onder leiding van het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA). Ook onderzoekers van het PBL en de Universiteit Utrecht werkten mee aan de studie, die vandaag gepubliceerd wordt in Nature Energy.

Als onderdeel van het Parijs-akkoord uit 2015 hebben veel landen zogeheten Nationally Determined Contributions (NDC’s) opgesteld die de uitstoot van broeikasgas moet verminderen. Dit nieuwe onderzoek toont aan dat de huidige beleidsmaatregelen – zoals de NDC’s – niet voldoende zijn om de investeringsporfotolio’s te doen veranderen. Terwijl dat wel noodzakelijk is voor de energietransitie.

480 miljard dollar per jaar extra

Om de opwarming van de aarde beperkt te houden tot tussen de 1.5 °C en 2 °C, moeten investeringen in koolstofarme energie en energie-efficiëntie in 2025 al hoger zijn dan de investeringen in fossiele brandstof. Daarna moet dit verschil door blijven groeien.

De onderzoekers berekenden ook de grootte van het gat tussen de investeringen volgens huidig beleid (dwz. naar schatting zo’n 2000 miljard dollar per jaar) en het benodigde niveau voor koolstofarme energie en energie-efficiëntie. De uitkomst is duidelijk: om de NDC’s van landen te halen is voor 2030 een extra 130 miljard dollar aan investeringen nodig. Een maximale opwarming van 2 °C vraagt om extra 320 miljard dollar, en een maximale opwarming van 1,5 °C om een extra 480 miljard dollar.

Deze extra benodigde investeringen bedragen grofweg een kwart van de totale energie-investeringen die de studie voor die periode voorziet – voor landen als China en India is het ongeveer de helft.

IMAGE-model

'We wisten dat er meer geld nodig is voor een fundamentele verandering van het energiesysteem, maar weinig studies hebben berekend hoeveel precies – in ieder geval niet met het oog op het 1,5 °C-scenario, en niet met een combinatie van meerdere wetenschapsmodellen zoals in deze studie', zegt David McCollum, IIASA-onderzoeker en hoofdauteur van deze studie.

De 6 gebruikte modellen – zogeheten integrated assessment models – worden vaak gebruikt om de kosten, mogelijkheden en gevolgen van verschillende energie en klimaatontwikkelingen te voorspellen voor de midden en lange termijn. Detlef van Vuuren, Harmen-Sytze de Boer en Matthijs Harmsen van PBL en de Utrecht Universiteit hebben deze scenario’s geanalyseerd met het IMAGE-model van het PBL.

'Dit onderzoek toont duidelijk aan dat het voor de Parijse klimaatdoelen en de bredere duurzaamheidsdoelstellingen erg belangrijk is dat investeringen in de juiste richting worden gedaan', zegt Detlef van Vuuren,  onderzoeker aan het PBL, projectleider van het IMAGE-mode en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, 'Het is veel belangrijker dat de huidige investeringen herverdeeld worden dan dat er extra geld bijkomt. Voor het voldoen aan “Parijs” moeten investeringen in kolenmijnen en fossiele energieopwekking zonder koolstofopname en -opslag veranderen in investeringen in energie-efficiëntie, -transmissie en -opslag en hernieuwbare energie. En als we dit snel doen kan voorkomen worden dat het energiesysteem verder vast komt te zitten in de infrastructuur van fossiele brandstoffen.'