IBP vitaal platteland

Hoe houden we het platteland in Nederland economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam? In het landelijk gebied komen veel grote opgaven samen die vragen om forse en structurele veranderingen. Opgaven die gericht zijn op kwaliteit en leefbaarheid van het landschap, verduurzaming van de landbouw, waterbeheer en waterkwaliteit, gezondheid van mens en dier, gezonde ecosystemen en klimaatdoelstellingen. Deze uitdagingen vragen om een samenhangende, regiospecifieke benadering van het in samenhang zien van de opgaven, waarin bestuurslagen samenwerken, met elkaar en met andere maatschappelijke partijen.

Het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland (IBP VP)  heeft de ambitie het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen samen als één overheid te laten werken voor een ‘economisch vitaal, leefbaar en ecologisch duurzaam platteland’.

Het hoofddoel van dit nationale programma is tweeledig:

1. (concrete en structurele veranderingen in gang zetten waardoor regio’s de opgaven in de fysieke leefomgeving in het landelijk gebied het hoofd kunnen bieden
2. eraan bijdragen dat de 4 overheden gelijkwaardig samen werken bij het oppakken van deze zogenaamde ‘opgaven’ vanuit een gebiedsgericht perspectief.   

Het programma IBP VP loopt van februari 2018 tot april 2021.

Gebieden voorop

In de aanpak van het programma IBPVP staan de opgaven vanuit de gebieden centraal. Het programma vat deze opgaven samen in 4 types: verduurzaming landbouw gericht op bodem en water, natuur en samenleving, veedichte gebieden en veenweidegebieden.

De gebieden gaan in de praktijk aan de slag met interbestuurlijk samenwerken en werken aan de opgaven op basis van een gezamenlijk opgesteld gebiedsplan. Het landelijk programma faciliteert de gebieden op hun expertisegebied, vooral vraaggericht. Dit doet het programma met kennis en onderzoek, het delen van leerervaringen via werkplaatsen (Community of Practice), het bieden van experimenteerruimte rond wetgeving en een financiële bijdrage voor uitvoering van het gebiedsplan vanuit de Rijksoverheid.

Voor de lerende evaluatie voeren het PBL en het VU Athena Instituut onderzoek uit in 5 casusgebieden: Aldeboarn-De Deelen (Friesland), Westerkwartier (Groningen), Achterhoek (Gelderland), Van Gogh Nationaal Park in oprichting (Noord-Brabant) en Zuidoostelijke Zandgronden (Noord-Brabant en Limburg). Een toelichting van de gebieden en hun opgaven is te lezen op de website van het IBP VP. 

Naar één overheid van nu

Het IBP VP is onderdeel van het nationaal programma Interbestuurlijk Programma (IBP) . Het Interbestuurlijk Programma (IBP) is een initiatief van gemeenten, provincies, waterschappen en het rijk om samen meer te bereiken op grote maatschappelijke opgaven. Alle betrokken overheden werken samen op basis van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. “Niet alleen omdat we afhankelijk zijn van elkaar, maar vooral omdat we met een gezamenlijke inzet van expertises en verantwoordelijkheden tot een beter resultaat kunnen komen voor inwoners.”