Lerend evalueren
Het PBL en het VU Athena Instituut voeren een lerende evaluatie uit van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland (IBP VP). Het doel is samen met betrokken partijen uit regio’s en het programma te leren over de wijze waarop de ambitie van het IBP VP in de praktijk vorm krijgt.
Onderzoeksprogramma
Lerend evalueren is een belangrijk onderdeel van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland. Het onderzoeksspoor lerend evalueren is ingericht om kennis en ervaring op te halen, over zowel de inhoudelijke opgaven als over anders werken.
In een lerende evaluatie komen ‘evalueren’ en ‘leren’ samen. Het gaat om het in beeld brengen van de bijdrage van beleidsinterventies aan de beoogde doelen én om het stimuleren van beleidsgericht leren daarover. ‘Leren’ in dit verband betekent reflectie op de eigen werkwijze, op de aannames en ideeën omtrent problemen, oplossingen en de eigen rol bij het adresseren daarvan.
De eerste stap in het evaluatieproces is het vaststellen van de kijkrichting waarmee geleerd en geëvalueerd kan worden, het evaluatiekader. Op basis van dit kader worden in vervolg een aantal leercycli gevolgd.
Methodiek voor evaluatie transformerend leren en handelen
Voor het IBP Vitaal Platteland hebben we ‘de onderzoeksmethodiek voor het evalueren van transformerend leren en handelen’ ontwikkeld. Bij ‘evalueren’ gaat het om reflectie te geven op de samenhang tussen (1) de ambities die betrokkenen in een bepaalde regio hebben, (2) de barrières die zij ondervinden bij het realiseren van die ambities en (3) de acties die zij ondernemen om ambities te realiseren, barrières weg te nemen en kansen te benutten.
De onderzoeksmethodiek helpt beoogde veranderingen in beeld te brengen om zodoende te kunnen evalueren of het programma in zijn opzet slaagt.
Behalve als evaluatie-instrument voor de onderzoekers is het kader ook een hulpmiddel voor de betrokkenen in de gebieden om hun werkwijze in beeld te brengen en daarop te reflecteren. De methodiek bouwt voort op inzichten over systeemverandering en transformatieprocessen, en past bij de aanpak van het programma.
Vervolg in leercyclus
De lerende evaluatie vindt plaats in 3 zogenaamde leercycli. Het evaluatiekader is de uitkomst van de eerste cyclus. Het kader wordt in de programmaperiode tot voorjaar 2021 in nog 2 ronden toegepast. Dit zal leiden tot een eindrapportage met advies over het programma in 2021.