Natuurinrichtingsmaatregelen kunnen de effecten van klimaatverandering op dagvlinders helpen verzachten

Effecten van klimaatverandering op planten- en diersoorten

Planten- en diersoorten worden in toenemende mate blootgesteld aan klimaatverandering. Als het soorten niet lukt om zich hieraan aan te passen, kan dat leiden tot een afnemende populatie en uiteindelijk tot uitsterven. Een van de manieren waarop soorten zich kunnen aanpassen is door hun leefgebied te verplaatsen. De mate waarin dit mogelijk is hangt onder meer af van het landschap waarin de soorten zich bevinden. Bebouwing of intensieve landbouw kunnen barrières vormen waardoor soorten nieuw leefgebied, waar het klimaat geschikter is geworden, niet kunnen bereiken.

Effecten van opwarming en landschapskenmerken op dagvlinders in Nederland

De nieuw verschenen studie onderzoekt in hoeverre de effecten van een opwarmend klimaat op 30 soorten dagvlinders in Nederland samenhangen met de hoeveelheid en verbondenheid van natuurlijke en half-natuurlijke vegetatie in de directe omgeving. Daartoe hebben de onderzoekers op basis van ruim 300 monitoringslocaties gekeken hoe de verspreiding en populatieomvang van deze dagvlinders samenhangen met de temperatuur en de hoeveelheid en verbondenheid van de aanwezige natuur en half-natuurlijke vegetatie. De onderzoekers concluderen dat het vergroten en verbinden van natuurlijke en half-natuurlijke vegetatie een deel van de dagvlinders kan helpen zich aan te passen aan een warmer klimaat. Met name de dagvlinders die het meest algemeen voorkomen in Nederland en dagvlinders die ook voorkomen in warmere delen van Europa kunnen hier baat bij hebben, doordat ze zich makkelijker door het landschap kunnen bewegen. Ze kunnen zo makkelijker nieuw leefgebied bereiken waar het klimaat geschikt is geworden en makkelijker bestaand leefgebied bereiken dat door omstandigheden tijdelijk ongeschikt is geweest. Andere studies wijzen uit dat het vergroten en verbinden van natuurlijke en half-natuurlijke vegetatie ook vogels, zoogdieren en andere insectensoorten kan helpen bij aanpassing aan een opwarmend klimaat.

Natuurinrichtingsmaatregelen alleen zijn niet voldoende

Dit onderzoek laat echter ook zien dat het vergroten en verbinden van natuurlijke en half-natuurlijke vegetatie niet alle dagvlinders voldoende helpt zich aan te passen aan een warmer klimaat. Dit zou kunnen komen doordat de kwaliteit van de vegetatie voor deze dagvlinders niet overal voldoende is om er voedsel te kunnen vinden of zich te kunnen voortplanten, door een tekort aan de plantensoorten waar ze van afhankelijk. Om te voorkómen dat dagvlinders achteruitgaan door klimaatverandering, adviseren de onderzoekers om het vergroten en verbinden van natuurlijke en half-natuurlijke vegetatie te combineren met andere maatregelen. Daarbij kan gedacht worden aan het vergroten van de soort-specifieke leefgebieden, het verlagen van de stikstofdepositie en verminderen van verdroging. Daarnaast kan het beperken van de opwarming door middel van klimaatmitigatie achteruitgang van dagvlinders voorkómen.