De staat van het klimaat 2010

Turbulent jaar voor weer en klimaatwetenschap

Het jaar 2010 was turbulent voor zowel het weer als de klimaatwetenschap.

We hadden te maken met een bijzondere paradox. Nederland beleefde het koudste jaar sinds 1996. De maand december was zelfs de koudste decembermaand sinds 40 jaar. Sommigen zien dit als een aanleiding om de opwarming van de aarde in twijfel te trekken. Wereldwijd was het echter één van de warmste jaren sinds 1850 en de ijsbedekking op de Noordelijke IJszee was de laagste sinds 1979.

De koude winter in Nederland was het gevolg van een flinke negatieve piek in de Arctische Oscillatie. Dit is een bekend patroon van afwijkende luchtstromingen, waardoor de wind in Siberië vooral uit het noorden waait, in Noord-Europa uit het oosten en op Groenland uit het zuiden.

Extreme weersgebeurtenissen

Het jaar 2010 kende een aantal extreme weersgebeurtenissen. Zo liep 20 procent van Pakistan onder water; ongeveer 20 miljoen mensen werden getroffen. Ook China kampte met overstromingen en dodelijke modderstromen. Terwijl Rusland de heetste zomer sinds het begin van de metingen beleefde, had Midden-Europa te maken met zware regenval.

Deze rampen en extremen zijn niet eenduidig terug te voeren op klimaatverandering. Afwijkingen in temperatuur en neerslag horen bij de grillen van de natuur. Wel zijn de gebeurtenissen meteorologisch gezien zeldzaam. Naar verwachting neemt de kans op extreme temperaturen en extreme neerslaghoeveelheden toe als gevolg van het versterkte broeikaseffect.

Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)

Daarnaast was er ophef door de inhoud van openbaar gemaakte e-mails van de Climate Research Unit in Engeland. Ook kwamen enkele fouten in het laatste IPCC rapport aan het licht. Deze gebeurtenissen leidden tot twijfel over de juistheid van inhoud van IPCC rapportages, maar ook tot vragen over de integriteit van klimaatonderzoekers zelf. Het werd duidelijk dat het klimaatdebat en de klimaatwetenschap in een nieuw tijdperk opereren, met een hoge mate van politisering en dynamische interactie tussen wetenschap en publiek debat.

Platform Communication on Climate Change (PCCC)

Het Platform Communication on Climate Change is een samenwerkingsverband van de Nederlandse onderzoeksinstellingen Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), Wageningen UR, Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), Vrije Universiteit, Universiteit Utrecht, Deltares, Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek(TNO) en Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).