Nederland kan miljarden bezuinigen én het milieu helpen

Van milieuschadelijke subsidies gaat een verkeerd prijssignaal uit: milieuvervuiling wordt niet bestraft, maar beloond. Vanuit dit besef pleiten diverse organisaties waaronder de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voor het afschaffen van deze subsidies.

De Nederlandse overheid kan zelf een deel van de milieuschadelijke subsidies afschaffen. Voorbeelden hiervan zijn subsidies voor bestelauto’s, de rode diesel en het lage BTW-tarief voor vlees, zuivel en vis. Voor een groot aantal milieuschadelijke subsidies is het echter verstandiger om deze in Europees verband af te schaffen. Daardoor worden grenseffecten vermeden en wordt voorkomen dat Nederlandse bedrijven minder goed kunnen concurreren met bedrijven uit andere Europese landen. Als het bovendien subsidies aan bedrijven betreft die onder het Europese CO₂-handelssysteem (ETS) vallen, bestaat het gevaar dat de ontstane emissieruimte tot verlaging van de CO₂-prijs leidt en buitenlandse bedrijven de kans biedt extra emissierechten aan te schaffen. Voor bedrijven die onder het ETS vallen, heeft afschaffing van een subsidie daarom alleen een vermindering van de CO₂-emissies tot gevolg als gelijktijdig het Europese emissieplafond naar rato wordt verlaagd.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat in vandaag verschenen ‘Notitie over Milieuschadelijke Subsidies’ een overzicht geeft van milieuschadelijke subsidies, stelt dat afschaffen van milieuschadelijke subsidies weliswaar kan bijdragen aan bezuinigingen en de druk op het milieu vermindert, maar ook nadelen kent. De subsidie dient immers een bepaald doel en afschaffing betekent een verlies voor de ontvangers. Om de juiste afweging te kunnen maken heeft het Rijk een overzicht nodig van alle consequenties van de afschaffing van milieuschadelijke subsidies. Het in kaart brengen van deze consequenties viel overigens buiten het bestek van deze notitie.