Smog de maat genomen. Een terugblik op smog in Nederland, 1960-2010

Smog behoort tot het verleden

De luchtkwaliteit in Nederland is de afgelopen veertig jaar spectaculair verbeterd. dankzij emissiebeperkende maatregelen zoals wijzigingen in brandstofgebruik, procesoptimalisatie en rookgasreiniging in de industrie en elektriciteitscentrales in zowel Nederland als de omringende landen. Het is niet meer dan logisch dat ook het aantal smogepisoden, dat zijn periodes van enkele dagen met een sterkverhoogde concentratie luchtverontreiniging, drastisch moet zijn afgenomen.

In 1987 kwam in Nederland de laatste klassieke wintersmogepisode met hoge niveaus van zwaveldioxide en stof. Zomersmog heeft als kenmerk een sterk verhoogde ozonconcentratie. Daarbij wordt het ozon gevormd door chemische reacties tussen stikstofoxiden en organische stoffen bij warm en zonnig weer. Zomersmog, komt nog wel voor, maar de frequentie en de ernst ervan zijn afgenomen. Het laatste jaar met een behoorlijke zomersmog was 2004.

Huidige vorm van berichtgeving overdreven

Toch is er in de publieke berichtgeving nog regelmatig sprake van smog. Dat komt omdat smog tegenwoordig zeer ruim is gedefinieerd Zo zijn er regelmatig ‘smogdagen’, omdat alleen de daggemiddelde stofconcentratie ergens boven de 50 microgram per kubieke meter (μg/m³) is gekomen. De Europese regelgeving verplicht de lidstaten om burgers te informeren over de luchtkwaliteit, maar het woord ‘smog' hoeft daarbij niet te worden gebruikt. De invulling die Nederland eraan heeft gegeven met diverse gradaties smog (gering, matig en ernstig), is helemaal niet nodig. Het is beter om burgers te informeren over de luchtkwaliteit op basis de omschrijvingen uit de Europese regelgeving en het woord smog te reserveren voor de ‘serieuze’ episoden met luchtverontreiniging.