Vormgeving van de energietransitie

Het jaar 2050 lijkt nog ver weg, maar het klimaatdoel is ambitieus en de tijd die nodig is voor ingrijpende veranderingen in winning, transport en gebruik van energie is krap. Het PBL laat zien hoe de methodiek van backcasting kan worden ingezet om tot een plan van aanpak te komen. De grootschalige productie van groen gas of transportbrandstoffen uit biomassa met afvang van CO₂ en elektrificatie in de industrie in verschillende vormen zijn als voorbeelden uitgewerkt.

Ambitieus klimaatdoel vergt energietransitie

Het klimaatakkooord van Parijs geeft aan dat alle landen de doelstelling ondersteunen om de temperatuur niet meer dan 2^oC te laten stijgen met een streven naar maximaal 1,5^oC. Daarbij hoort een vermindering van de uitstoot van broeikasgasemissies in Nederland in 2050 van 80 tot 95% ten opzichte van 1990. Dat vergt een energietransitie. Daarmee ziet het beleid zich geplaatst voor de uitdaging vorm te geven aan transitiebeleid.

Groene brandstoffen, CCS en elektrificatie sleutelelementen

Er zijn vele varianten denkbaar voor een koolstofarm energiesysteem in 2050. 3 technische opties spelen in vele van die varianten een grote rol: bio-energie, afvang en opslag van CO₂ (CCS) en een optimale benutting van het potentieel aan CO₂-vrij opgewekte elektriciteit.

Voor 2 daarbij passende opties zijn ook mogelijke toekomstbeelden geschetst:

grootschalige productie van groen gas of transportbrandstoffen uit (vooral geïmporteerde) biomassa met CO₂-afvang;
elektrificatie in de industrie in verschillende vormen (power-to-X; X staat voor warmte, waterstof, methaan of chemische producten).

Inzicht in die toekomstbeelden kan de aanpak concreter en efficiënter maken.

Actieplan om antwoorden op vragen te krijgen

De uitdaging is om recente ontwikkelingen te laten doorgroeien naar het mogelijke toekomstbeeld. Toch zijn er rond beide opties nog vele onzekerheden en vragen. De aanpak moet concrete acties omvatten om snel de cruciale antwoorden te vinden. Dikwijls betekent dat aan de slag gaan met de technologie in de praktijk. Het beleid kan impulsen geven voor die acties en daarmee voor de energietransitie.