Rijden op elektriciteit, waterstof of biobrandstoffen, wat wil de automobilist?

Zowel particuliere autokopers als zakelijke rijders waarderen AFV’s gemiddeld negatiever dan benzine-, diesel- en LPG-auto’s. Dat hangt vooral samen met de huidige beperkingen van AFV’s, zoals een kleine actieradius, lange tank- en oplaadtijden en de beperkte beschikbaarheid van tank- of oplaadlocaties. Deze beperkingen zijn het grootst bij elektrische auto’s en waterstofauto’s. De terughoudendheid van autogebruikers wordt versterkt doordat AFV’s relatief duur zijn in aanschaf en doordat het aantal beschikbare modellen beperkt is.

Onbekendheid

De negatieve waardering kan aanzienlijk verminderen als de (technische) beperkingen van AFV’s worden weggenomen. Het vergroten van de actieradius, sneller kunnen tanken of opladen en het verkleinen van de omrijtijd naar een tank- of oplaadlocatie worden daarbij het belangrijkst gevonden. Echter, zelfs wanneer die beperkingen worden weggenomen, en deze kenmerken van AFV’s weinig zouden verschillen van die van benzine-, diesel- of LPG-auto’s, worden ze gemiddeld nog steeds negatief gewaardeerd. Dat heeft mogelijk te maken met de onbekendheid met de nieuwe autotechnieken en de daaruit volgende onzekerheid over de prestaties en het gebruiksgemak.

Kansrijk segment

Er is een groep autogebruikers die veel positiever is over AFV’s dan de gemiddelde autogebruiker: mensen die relatief weinig kilometers per jaar rijden. Dit ‘kansrijke segment’ is met name aanzienlijk positiever over de elektrische auto en de waterstofauto. Mensen met een relatief hoog jaarkilometrage zijn juist beduidend negatiever over deze autosoorten. Wanneer de overheid snel het aandeel elektrische auto’s wil vergroten, verdient het dan ook aanbeveling om mensen met een laag jaarkilometrage te stimuleren een elektrische auto te kopen. Een voordeel hiervan is dat ook bij de gemiddelde automobilist de onbekendheid met de nieuwe autotechnieken en de daaruit volgende onzekerheid over de prestaties en het gebruiksgemak sneller afnemen. Een nadeel is dat de milieuwinst mogelijk groter is als juist ingezet wordt op automobilisten die veel kilometers afleggen.

Ambitie

Het kabinet heeft de ambitie dat er 1 miljoen elektrische auto’s in gebruik zijn in het jaar 2025. Om dit doel dichterbij te brengen is een combinatie nodig van technologische verbeteringen en het verkleinen van het prijsverschil tussen elektrische en conventionele auto’s. Dat kan door middel van gerichte subsidies op AFV’s of door het zwaarder belasten van conventionele auto’s. Dit laatste kan waarschijnlijk op weinig draagvlak rekenen, omdat het een lastenverzwaring zou betekenen voor een relatief te grote groep mensen. De benodigde subsidie op AFV’s, om de meerkosten en de technische beperkingen van AFV’s te compenseren, kan aanzienlijk zijn en wordt groter naarmate de overheid meer mensen wil laten overstappen.

Andere opties

De automobilist vindt dat er vooral aan de elektrische auto’s op dit moment veel nadelen kleven. Ook wanneer de prijs omlaag gaat en de prestaties sterk verbeteren, is de consument maar moeilijk over te halen. Dit kan een grote barrière vormen voor de transitie naar een mobiliteit waarbij veel minder CO2 wordt uitgestoten; deze transitie is nodig om langetermijnklimaatdoelen dichterbij te brengen. Het verdient dan ook aanbeveling om in het beleid het accent niet alleen te leggen op het stimuleren van de elektrische auto, maar ook te blijven kijken naar andere opties, zoals rijden op waterstof en biobrandstoffen.

Meer informatie

Naast een beleidsrapport zijn er ook twee wetenschappelijke Working Papers over dit onderzoek met meer achtergrondinformatie:

• Een keuze-experiment naar de voorkeuren voor alternatief aangedreven auto's in Nederland
• Preferences for alternative fuel vehicles of lease car drivers in The Netherlands