Reflectie op de provinciale Meerjarenprogramma's Infrastructuur Energie en Klimaat 1.0

Alle provincies hebben in 2023 voor het eerst een provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat opgesteld (pMIEK 1.0). Deze programma’s bevatten regionale energie-infrastructuurprojecten die bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen. PBL, TNO en RVO hebben gezamenlijk gereflecteerd op deze programma’s, op verzoek van de interbestuurlijke Werkgroep Integraal Programmeren.

Alle provincies hebben een pMIEK 1.0 opgesteld

Het behalen van de doelen uit de Klimaatwet vraagt om een forse uitbreiding van de Nederlandse energie-infrastructuur. Op het elektriciteitsnet is op dit moment sprake van netcongestie waardoor nieuwe bedrijven en woonwijken moeten wachten op een aansluiting en bestaande bedrijven belemmerd worden in hun verduurzaming. Ondanks maatregelen om te komen tot snellere realisatie en slimmer gebruik van energie-infrastructuur, zal er ook gekozen moeten worden welke infrastructuur met voorrang gerealiseerd wordt. Dit gebeurt via integraal programmeren, waarbij overheden, netbeheerders en andere partijen in een gezamenlijk proces integraal afwegingen en keuzes maken over het toekomstige energiesysteem in samenhang met ruimtelijke ordening. Deze keuzes bepalen welke infrastructuurprojecten in het pMIEK terecht komen.

Samenwerking op gang, verbeteringen mogelijk

We concluderen dat met het opstellen van de pMIEK’s 1.0 een waardevolle eerste stap is gezet bij het identificeren en maatschappelijk prioriteren van energie-infrastructuurprojecten op regionaal niveau. Inhoudelijk verschillen de opgeleverde pMIEK’s 1.0 nog wel sterk in vorm en diepgang van elkaar. Een duidelijke overeenkomst tussen de pMIEK’s 1.0 is een nadruk op elektriciteitsinfrastructuur, met veelal projecten uit bestaande investeringsplannen van netbeheerders.

Het proces om te komen tot een pMIEK heeft de samenwerking tussen provincies, gemeenten en netbeheerders sterk verbeterd. Overheden hebben een actievere rol gekregen bij het plannen van energie-infrastructuur, waarmee zij nu nadrukkelijker rekening kunnen houden in de ruimtelijke planvorming.

We signaleren ook verbeterpunten richting het opstellen van de pMIEK’s 2.0. De informatie-uitwisseling tussen gemeenten, provincies en netbeheerders kan bijvoorbeeld verbeteren door het inrichten van een gemeenschappelijke database waardoor alle partijen een actueel inzicht hebben in de ontwikkeling van vraag en aanbod van energie in de regio. Daarnaast constateren we dat nog niet altijd goed is onderbouwd of de geselecteerde pMIEK-projecten maatschappelijk gezien ook de meest belangrijke zijn, omdat in veel provincies nog geen energievisies en maatschappelijke afwegingskaders zijn opgesteld.

Auteurs

PBL Auteurs
Robert Koelemeijer Gabriël Koole
Overige auteurs
Dowling, Rebecca
Sambell, Karlien
Hers, Sebastiaan
Goossens, Moot
de Nooij, Michiel

Kenmerken

Publicatietitel
Reflectie op de provinciale Meerjarenprogramma's Infrastructuur Energie en Klimaat 1.0
Publicatiedatum
11 december 2023
Publicatie type
Rapport
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
5249